(αναδημοσίευση από ΑΥΓΗ)
Η Αριστερά αποκτά υπόσταση μέσα σε έναν ορίζοντα συγκεκριμένων κοινωνικών πρακτικών και αξιών. Η τοποθέτηση ενός πολιτικού υποκειμένου στον αριστερό χώροδεν προκύπτει κατά βούληση: Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι αυτή η αξιολόγηση συνιστά υποκειμενική πράξη, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι η Αριστερά προσφέρεται ως πεδίο αυθαιρεσίας. Όταν ένα πολιτικό υποκείμενο υπερβεί τις κοινωνικές πρακτικές και τις αξιακές αντιλήψεις που θεμελιώνουν τον νοηματικό ορίζοντα της Αριστεράς, έχει ταχθεί έξω από τον κόσμο αυτόν.
Η Αριστερά αποκτά υπόσταση μέσα σε έναν ορίζοντα συγκεκριμένων κοινωνικών πρακτικών και αξιών. Η τοποθέτηση ενός πολιτικού υποκειμένου στον αριστερό χώροδεν προκύπτει κατά βούληση: Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι αυτή η αξιολόγηση συνιστά υποκειμενική πράξη, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι η Αριστερά προσφέρεται ως πεδίο αυθαιρεσίας. Όταν ένα πολιτικό υποκείμενο υπερβεί τις κοινωνικές πρακτικές και τις αξιακές αντιλήψεις που θεμελιώνουν τον νοηματικό ορίζοντα της Αριστεράς, έχει ταχθεί έξω από τον κόσμο αυτόν.
Εδώ και πολύ καιρό, οι δυνάμεις που συγκρότησαν τη ΔΗΜ.ΑΡ. δολιχοδρομούσαν επισφαλώς μακριά από τους κοινωνικούς και πολιτικούς πόρους, οι οποίοι οδηγούν στην Αριστερά της εποχής μας. Η απροθυμία της να ασκήσει κριτική στην κοινωνική πραγματικότητα του καπιταλισμού (και μάλιστα σε εποχή Μνημονίων) συμβάδιζε με τον αδιάπτωτο ζήλο να μεταξιώνει σε νεοσυντηρητική κατεύθυνση τις αξίες της Αριστεράς. Η σύμπτωση με το τεχνοκρατικό κατεστημένο του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού αναγορευόταν σε κάτι επιδιώξιμο, ενόσω η ζωντανή και δρώσα Αριστερά υποβιβαζόταν σε στόχο δυσμενούς κριτικής. Η ΔΗΜ.ΑΡ. δεν αναπτύχθηκε, άλλωστε, ως εγχείρημα κριτικής ανασυγκρότησης της ανανεωτικής Αριστεράς, αλλά σφυρηλατώντας το consensus υπερπήδησης των αριστερών προταγμάτων, προς χάριν του κρατούντος κοινωνικού συνασπισμού. Γι’ αυτό, η δημόσια εικόνα του κόμματος διαμορφώθηκε με καθωσπρεπισμούς και θολές μειλιχιότητες, με απεύθυνση στις αδιαφοροποίητες μάζες της τηλεοπτικής συμμόρφωσης και ταυτόχρονη περιφρόνηση του διεκδικητικού κινήματος και της ριζοσπαστικής οικολογίας.
Η συνέργεια της ΔΗΜ.ΑΡ. στη μνημονιακή κυβέρνηση Σαμαρά είναι η έσχατη απόληξη της πολιτικής της ακροβατικής, καθ’ όλο το προηγούμενο διάστημα: Καλλιέργεια σχετικιστικών λύσεων και επικοινωνιακή εννόηση της αντιμνημονιακής διάθεσης. Δημαγωγική επίκληση του «πνεύματος της ευθύνης», το οποίο, υποτίθεται, πούρο, ντούρο και ακμαίο, θα προάσπιζε τις υπό κατεδάφιση κατακτήσεις των εργαζομένων. Τηλεοπτικός πόλεμος κινήσεων εναντίον της κοινωνικής Αριστεράς, ώστε να εμπεδώνεται και να μονιμοποιείται η ενοχοποίηση των αντιστάσεων που αναπτύσσουν οι θιγόμενοι από τις άδικες και καταπιεστικές παρεμβάσεις των Μνημονίων, προκειμένου να επιβιώσουν. Μηχανιστικός εξορθολογισμός νεοφιλελεύθερων ιδεοληψιών, μέχρι να καλλωπισθεί ο μνημονιακός ανορθολογισμός σε ευλογοφανή «σταδιακή απαγκίστρωση». Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι κατασκευές της ΔΗΜ.ΑΡ επέπλευσαν με άνεση στον οχετό που εξαπέλυσαν εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ οι διαπλοκογράφοι και οι μαικήνες τους.
Η (κατά Αντόρνο) «αναγκαία λανθασμένη» ιδεολογική συνείδηση της ΔΗΜ.ΑΡ. γεννιέται στην αγχώδη αναζήτηση ερεισμάτων εξουσίας, ακόμα κι αν το αντίτιμο είναι η αποδοχή όλων των νεοσυντηρητικών αξιών. Η πολιτική ιδεολογία της «ουδέτερης κοινής γνώμης» είναι τόσο διηθημένη στη θεματολογία της, ώστε το σύστημα βρίσκει πάντα κάτι που του αρέσει: Δεν υπάρχει ιδιωτικοποίηση που να μην έγινε εστία διαφθοράς και ελλειμμάτων, αλλά για τη ΔΗΜ.ΑΡ. το «πελατειακό κράτος» αρχίζει και τελειώνει στους δημοσίους υπαλλήλους, ενώ το Ελληνικό πρέπει να «αξιοποιηθεί» ως αφετηρία της τρίτης εκσυγχρονιστικής επανάστασης του τσιμέντου. Οι προγραφές και οι συκοφαντίες διαφωνούντων δημοσιογράφων και συνδικαλιστών βρίσκονται ante portas, αλλά η ΔΗΜ.ΑΡ χαρίζει τους αστερίσκους της στον υπουργό Οικονομικών με ηθικοπλαστικά και αλληλοαναιρούμενα μισόλογα. Σ’ ένα ζήτημα που άπτεται τόσο του ηθικού όσο και του πολιτικού, ο επικεφαλής της ΔΗΜ.ΑΡ. δηλώνει ανενδοίαστα ότι κρατάει ίσες αποστάσεις τόσο από τους φασίστες όσο και από τους αντιφασίστες (βλ. δηλώσεις του Φ. Κουβέλη μετά τη συνάντησή του με τον Ν. Δένδια στις 16/7/2012).
Την ανάγκη γενικών γραμματειών φιλοτιμία ποιούμενη, η ΔΗΜ.ΑΡ. αγκομαχά να χωνέψει την οικτρή κατάσταση της κυβέρνησης των ισότιμων και ανισοβαρών εταίρων. Και, μάλλον, επενδύει στο «δημοκρατική» και στο «αριστερά» του τίτλου της για να διασωθεί. Ωστόσο, αυτές οι ιδιότητες δεν κατοχυρώνονται στατικά, αυτονόητα και αποκλειστικά ωσάν trademark. Οι αξίες είναι εμπραγματώσεις πρακτικών στάσεων. Η συναίνεση υπό την ηγεμονία του νεοφιλελεύθερου μπλοκ βρίσκεται σε απόλυτη αντίθεση με τις δύο θεμελιώδεις αριστερές αξίες: την εγκαθίδρυση σχέσεων δικαιοσύνης και κοινωνικής χειραφέτησης. Δεν επιφυλάσσει τίποτα το δημοκρατικό και τίποτα το αριστερό στη ΔΗΜ.ΑΡ. η συναίνεσή της στην κοινωνική χρεωκοπία. Αντιθέτως, κονιορτοποιεί και την υπάρχουσα, ισχνή αριστερή της ταυτότητα. Από τα μαλάματα του μνημονιακού κυβερνητισμού, φαγώθηκε ολοσχερώς το αριστερό πρόσωπό της.
* Ο Ν. Σκοπλάκης είναι ιστορικός
