ΕΡΕΥΝΑ Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας

 

• Το 2016, 745.000 άνθρωποι πέθαναν από εγκεφαλικό ή καρδιακές παθήσεις εξαιτίας των πολλών ωρών που εργάζονταν
• Ο αριθμός των ωρών εργασίας αυξήθηκε κατά περίπου 10% στη διάρκεια των lockdown
• Επαγγελματίες, βιοτέχνες, μικρέμποροι κινδυνεύουν εξ ίσου από την υπερεργασία

 

Μια έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), ήρθε να επιβεβαιώσει, για μια ακόμη φορά, τις αρχικές διαπιστώσεις των Άγγλων Εποπτών Εργασίας που σημείωναν στις εκθέσεις τους,  τον 19οα αιώνα, ότι όταν οι ώρες εργασίας ξεπερνούν τα όρια ομαλής αναπαραγωγής – αναπλήρωσης της εργατικής – εργασιακής δύναμης μειώνεται τόσο ο χρόνος παραγωγικής εργασιακής ζωής των εργαζομένων, όσο και ο χρόνος της ίδιας της ζωής τους. Έκρουαν δε τον κώδωνα του κινδύνου για την αγγλική βιομηχανία ότι αν δεν σταματήσει η ατέρμονη εργασία, πολύ γρήγορα αυτή θα χάσει τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που στηρίζονται στην ποιότητα του εργατικού δυναμικού και στις ικανότητές του.

Στον 20ο αι. μετά από πολλές, ως και αιμτηρές κοινωνικές και συνδικαλιστικές συγκρούσεις καθιερώθηκε το ωράριο που οι εργαζόμενοι διατύπωσαν ως τη «χρυσή τομή» της ομαλής αναπαραγωγής και ανάπτυξης της εργατικής δύναμης, της εργατικής οικογένειας και της ανάπτυξης των ικανοτήτων με τα 3 οκτάωρα: 8 ώρες εργασίας, 8 ώρες ανάπαυση – πολιτισμός – μόρφωση, 8 ώρες ύπνου, με αργία της Κυριακής και ετήσιες άδειες.

Την ίδια διαπίστωση όμως έκαναν και οι άλλοι εργαζόμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, βιοτέχνες, επαγγελματίες, μικρέμποροι και με διάφορους τρόπους, ακόμη και μαχητικούς, καθιέρωσαν στην κοινωνία τα δικά τους ανθρώπινα ωράρια λειτουργίας και εργασίας, όπως τα είδαμε, σχεδόν μέχρι το τέλος του 20ου αι. Ωστόσο, αυτά τα στρώματα ήταν πιο ευάλωτα με αποτέλεσμα να πιέζονται διαρκώς από τον ανταγωνισμό των μεγάλων επιχειρήσεων και ως αντίδοτο να βρίσκουν την αύξηση του ωραρίου εργασίας ή, ακόμη χειρότερα, να τραβάνε στη μία εργασία και άμισθα μέλη της οικογένειες για να επιβιώσουν.  Το «χρυσό ωράριο» κατέρρευσε κάτω από την πίεση των μεγάλων επιχειρήσεων και των πολυκαταστημάτων πριν από την κατάρρευση του εργατικού ωραρίου. Δεν είναι λίγες οι φορές που επαγγελματίες έφτασαν και τις 90 ώρες δουλειά!

Αν στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας υπάρχει μια θέση ανεργίας από την υπερεργασία των άλλων εργαζομένων, στις οικογενειακές επιχειρήσεις υπάρχει μια θέση άμισθης υπερεργασίας από τα συμβοηθούντα μέλη της οικογένειας, χωρίς κανένα δικαίωμα!

Δεν υπάρχουν έρευνες για τις επιπτώσεις της ατέρμονης εργασίας στους επαγγελματίες αλλά είναι βέβαιο ότι πολλές «εργατικές» ασθένειες τους έχουν προσβάλει ίσα ή περισσότερο από τους εργάτες.

Η έρευνα του ΠΟΥ ίσως είναι και μια απάντηση – καμπανάκι σε όσους πλασάρουν το 10ωρο ή, ακόμη χειρότερα, το ωράριο της Οδηγίας 2003/88/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου 2003, «σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας» που καθιερώνει 10ωρο,   12ωρο και 13ωρο καθώς και 12 συνεχόμενα 12ωρα εργασίας, χωρίς ανάπαυση! «Φύλο συκής» η «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», που ορίζει ότι το εξοντωτικό ωράριο θα αναπληρώνεται με ίση ξεκούραση σε άλλη χρονική περίοδο ίσως και στο επόμενο εξάμηνο! Δεν λαμβάνονται εδώ υπόψη οι ανεπίστρεπτες απώλειες και βλάβες στην εργασιακή δύναμη που αργά ή γρήγορα θα εμφανιστούν, όχι μόνο ως ατομικές σωματικές ασθένειες αλλά και ως «κοινωνικές ασθένειες», όπως η αδυναμία ομαλής οικογενειακής ζωής, η τεκνοποίηση και   το άκρως επικίνδυνο, της όξυνσης του δημογραφικού προβλήματος που κοινωνικά θα εμφανιστεί με ανατροπή του ισοζυγίου εργαζομένων – συνταξιούχων και εθνικά με έλλειμμα γενεών συνέχειας της ισχύος του λαού και του κράτους να υπερασπίσουν τον εαυτό τους. Και φυσικά λύση δεν είναι η συνεχόμενη παράταση του έτους συνταξιοδότησης σε εργαζόμενους που «έκαψαν το γαλονάκι» τους πολύ νωρίς με τα 10ωρα και τα 12ωρα.

Αν όμως αυτό θα συμβεί στους εργαζόμενους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, τι θα συμβεί με τους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους; Γιατί, ανεξαρτήτως θέσης και ταξικής ονομασίας, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι το ίδιο ευάλωτος απέναντι στη εξαντλητική εργασία.

Σε μια εποχή ψηφιακής υπερ-τεχνολογίας και αυτοματισμού, που τόσο διαφημίζουν οι κυβερνήσεις των χωρών του κόσμου,  θα περίμενε κανείς την ακριβώς αντίθετη πορεία στις ώρες εργασίας του ανθρώπινου παραγωγικού δυναμικού, εργαζομένων και μικρομεσαίων. Δυστυχώς αντιφάσκουν με όσα λένε για τις τεχνολογίες, επικαλούμενες οικονομική κρίση και σκληρό ανταγωνισμό που επιβάλουν τόσο περισσότερη εργασία όσο πιο εξελιγμένες είναι οι νέες τεχνολογίες!