Τσίπρας ή Μητσοτάκης; Περί αυτού πρόκειται...

Του Βασίλη Πάϊκου - Ότι οι επικείμενες εκλογικές αναμετρήσεις θα είναι έντονα πολωτικές, δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία. Το πράγμα δείχνει από τώρα. Και τούτο αφορά και τις ευρωεκλογές. 

Δεδομένου ότι το αποτέλεσμά τους προδιαγράφει, εν πολλοίς, και την κάλπη των εθνικών εκλογών. Και πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Όταν αναμετρώνται δύο τόσο διαφορετικά πολιτικά σχέδια, δύο κόσμοι τόσο «άλλοι» μεταξύ τους...
Πολωτικές λοιπόν αμφότερες οι επικείμενες αναμετρήσεις, τόσο οι εθνικές όσο και οι ευρωπαϊκές εκλογές, χωρίς αμφιβολία. Οι αυτοδιοικητικές εκλογές εξαιρούνται ασφαλώς του κανόνος, μάς και σ’ αυτές επικρατούν συνήθως τα τοπικά χαρακτηριστικά. Πολωτικές με έντονα τα διλημματικά στοιχεία. Αναλόγως διλημματική και η συνθηματολογία που τις ακολουθεί ή που ίσως τις καθορίζει.
Τα διλήμματα τα οποία προωθούνται προς τον πολίτη - εκλογέα έχουν ήδη διατυπωθεί, με τη μορφή ανοιχτών και άμεσων ερωτημάτων. Σύμφωνα μ’ αυτά, οι πολίτες καλούνται να επιλέξουν είτε ανάμεσα «στο προοδευτικό και στο συντηρητικό μέτωπο», είτε ανάμεσα «στην Αριστερά και στη Δεξιά», είτε ανάμεσα «στον ΣΥΡΙΖΑ και στην αντι-ΣΥΡΙΖΑ» εκδοχή, είτε ανάμεσα «στον Αλέξη Τσίπρα και στον Κυριάκο Μητσοτάκη». Διλήμματα τα οποία διοχετεύονται, βεβαίως, από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, τα οποία όμως απευθύνονται, κατά κύριο λόγο, στο εκλογικό ακροατήριο των μικρότερων (των ενδιάμεσων, αλλ’ όχι μόνο) κομμάτων. Και, φυσικά, προς τους ακόμη «αναποφάσιστους» εκλογείς. Με σκοπό να τους θέσουν ενώπιον των «σκληρών» διλημμάτων, τα οποία εκτιμούν πως εξυπηρετούν τους στόχους τους. Δίχως να ’ναι πάντως, για την ώρα, σαφές, ποιο απ’ όλ’ αυτά θα κυριαρχήσει. Γιατί, παρά τις ομοιότητες της πρώτης ανάγνωσης, διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Ως προς το περιεχόμενο και, προπάντων, ως προς τη δυναμική τους.
Είναι σαφές πως η Ν.Δ. έχει ήδη επιλέξει τη «ΣΥΡΙΖΑ ή αντι-ΣΥΡΙΖΑ» διλημματική εκδοχή. Αυτό ακριβώς εννοεί όταν υποστηρίζει πως οι ευρωεκλογές θα πρέπει να προσλάβουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος. Εκτιμώντας πως το αντι-ΣΥΡΙΖΑ φρόνημα υπερβαίνει τα όριά της. Και πως, ως εκ τούτου, αν το περί ου ο λόγος σύνθημα επικρατήσει, έχει λαμβάνειν πολύ περισσότερα από κείνα που κομματικά «δικαιούται». Ως η αποτελεσματικότερη αντι-ΣΥΡΙΖΑ πρόταση του πολιτικού χάρτη. Και, θα πρέπει να πούμε, πως έχουν κάποιο έρεισμα οι σχετικές της εκτιμήσεις...

Το «αβανταδόρικο» δίλημμα

Τα τρία άλλα διλημματικά συνθήματα εμφανώς εξυπηρετούν τους στόχους του κυβερνώντος κόμματος. Το «Αριστερά ή Δεξιά» επειδή στη χώρα μας το αντιδεξιό ρεύμα είναι, ιστορικά, πλειοψηφικό. Έχει όθεν πολλές πιθανότητες, αν κυριαρχήσει, να προσελκύσει στην κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ εκλογείς από το κεντρογενές ακροατήριο, όσους τουλάχιστον δεν επηρεάζονται από τη σημερινή ηγεσία του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Το «πρόοδος ή συντήρηση» επειδή οι ίδιοι οι διαζευκτικοί όροι του διλήμματος προδιαθέτουν για την επιλογή των ψηφοφόρων υπέρ της προοδευτικής εκδοχής. Δεν είναι τυχαίο ότι, καθώς διαμορφώνονται ήδη προϋποθέσεις συγκρότησης «προοδευτικού πόλου» με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, η Ν.Δ. πασχίζει σήμερα να πείσει πως είναι η ίδια που εκπροσωπεί την πρόοδο στην Ελλάδα. Δύσκολο και μάλλον άγονο εγχείρημα σε κάθε περίπτωση, με δεδομένες τις κεντρικές της επιλογές. Με δεδομένη και την κομματική της γεωγραφία. Προπάντων αυτήν...
Το πιο «δυνατό», το πιο αβανταδόρικο, ωστόσο, δίλημμα για λογαριασμό του ΣΥΡΙΖΑ είναι, χωρίς αμφιβολία, η συγκριτική αντιπαράθεση ανάμεσα στους ηγέτες των δύο χώρων. Το δίλημμα «Τσίπρας ή Μητσοτάκης», εάν μπορούσε να κυριαρχήσει στην εκλογική μαρκίζα, θα ήταν στ’ αλήθεια καταλυτικό. Ίσως θα αρκούσε για να κρίνει την εκλογή. Είναι, βλέπετε, τόσο εμφανής η διαφορά ανάμεσα στους δύο. Διαφορά στυλ, διαφορά πειθούς, διαφορά «πολιτικού δυναμικού», διαφορά χαρισματικότητας και λάμψης. Διαφορά που την αναγνωρίζουν και οι φανατικότεροι οπαδοί της Ν.Δ., ακόμη και στενοί συνεργάτες του προέδρου της.
Η Αριστερά δεν συμπαθούσε ποτέ τους «αρχηγισμούς». Ούτε ποτέ επένδυσε προνομιακά στη μορφή του ηγέτη. Της αρκούσαν οι ιδέες και τα προγράμματά της. Στην περίπτωσή μας όμως, είναι η ίδια η πραγματικότητα που επιβάλλει τους όρους της. Καθώς ο Αλέξης Τσίπρας έχει εξασφαλίσει ευθεία και αδιαμεσολάβητη σχέση με μεγάλες κατηγορίες πολιτών. Απευθύνεται αποτελεσματικά στην κοινωνία, υπερβαίνοντας κατά πολύ τα δεδομένα του κόμματός του. Τούτου δοθέντος, αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώσει να επιβάλει στις επικείμενες αναμετρήσεις το δίλημμα «Τσίπρας ή Μητσοτάκης». Αν αυτό εμπεδωθεί και κυριαρχήσει στην εκλογική κούρσα. Και αν πειστούν οι πολίτες ότι, εντέλει, περί αυτού πρόκειται. Τότε είναι βέβαιο ότι μπορεί να βαδίσει με βάσιμη αισιοδοξία προς την κάλπη...

Όρμπαν, «το προβληματικό παιδί» του ΕΛΚ

Ο γερμανόφωνος τύπος σχολιάζει την απόφαση για την αναστολή μέχρι νεωτέρας της συμμετοχής του Fidesz, του εθνολαϊκιστικού κόμματος του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).

Προηγήθηκε σχετική ψηφοφορία στις Βρυξέλλες, με 190 μέλη να τάσσονται υπέρ της αναστολής και μόλις 3 κατά.
H Frankfürter Allgemeine Ζeitung σημειώνει: «Όποιος μετέχει μιας ένωσης, πρέπει να τηρεί τους κανόνες της. Αυτή η θεμελιώδης πρόταση θεωρείται αυτονόητη στις οργανώσεις κάθε είδους –εκτός αν πρόκειται για τον Βίκτορ Όρμπαν και το κόμμα του. Ο Όρμπαν και το κόμμα του παραβίασαν τους κανόνες του ΕΛΚ. Αυτό θα ήταν ένας καλός λόγος για τον αποκλεισμό του, ιδίως επειδή οι παραβιάσεις σημειώνονται εδώ και χρόνια και γίνονται ολοένα πιο σοβαρές».
Αν και το ΕΛΚ δεν αποφάσισε οριστικό αποκλεισμό αλλά αναστολή της συμμετοχής του Fidesz για την ώρα, εντούτοις η FAZ σημειώνει σε άλλο σημείο ότι το ΕΛΚ «δεν έκανε καμία χάρη» στον Όρμπαν, έχοντας κατά νου αριθμητικούς υπολογισμούς ενόψει ευρωεκλογών και σχολιάζει: «Το ΕΛΚ ενδέχεται να αποδυναμωθεί στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο, καθώς το Fidesz αναμένεται να τα πάει καλά στις επικείμενες ευρωεκλογές. Αυτό επίσης θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά τις πιθανότητες που έχει ο Μάνφρεντ Βέμπερ να εκλεγεί επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν.
Ωστόσο προκειμένου να μην πλήξουν την αξιοπιστία τους τα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα δεν είχαν άλλη επιλογή από το να αποβάλουν το Fidesz από τους κόλπους τους, τουλάχιστον προσωρινά. (…) To ΕΛΚ απαλλάσσεται έτσι τώρα από το προβληματικό παιδί του. Τι συνέπειες θα έχει αυτό και ποιες πολιτικές συμπράξεις θα αναζητήσει ο Όρμπαν, είναι (δυστυχώς) ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ερωτήματα που θα απασχολήσουν την Ευρώπη τους επόμενους μήνες.»
πηγή DW

Κ. Ζαχαριάδης: Στη ΝΔ «υπάρχει χαμήλωμα του πήχη των προσδοκιών» για την κάλπη

«Βγάλαμε ορισμένα χρήσιμα και κρίσιμα συμπεράσματα και την επόμενη μέρα υπάρχει η δυνατότητα, στην επόμενη Βουλή να υπάρξει μια προοδευτική Συνταγματική Αναθεώρηση»

«Πρέπει να αφήσουμε τους πολίτες με ωριμότητα και ψυχραιμία σε όλες τις κάλπες που έχουν μπροστά τους να αποφασίσουν τι θέλουν για την επόμενη μέρα», δήλωσε ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Ζαχαριάδης, για το διακύβευμα των επικείμενων εκλογικών αναμετρήσεων.

Σχολιάζοντας πρόσφατες δηλώσεις του αντιπροέδρου της ΝΔ, Άδωνι Γεωργιάδη, αλλά και του τομεάρχη Εξωτερικών της ΝΔ, Γιώργου Κουμουτσάκου, για τη συσχέτιση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών με τις εθνικές εκλογές, ο κ. Ζαχαριάδης σε συνέντευξή του στο «Πρακτορείο 104,9 FM», παρατήρησε πως «με τον έναν ή άλλο τρόπο, όσα φαίνεται να διατυπώνονται τους τελευταίους μήνες στις δημοσκοπήσεις, ίσως γι' αυτούς να μην επαληθευτούν στην κάλπη, δηλαδή, υπάρχει ένα χαμήλωμα του πήχη των προσδοκιών και ταυτόχρονα ένα απόλυτο σφίξιμο και μια απόλυτη συσπείρωση στο δικό τους στρατόπεδο, προκειμένου να πετύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα».

«Οι ευρωπαϊκές εκλογές θα είναι κοντά στις εθνικές εκλογές, οι μεν θα γίνουν τον Μάιο, οι δε τον Οκτώβριο», τόνισε, εκτιμώντας ότι οι ευρωεκλογές «είναι και ένα αποτέλεσμα κάλπης το οποίο θα δείξει πώς διατάσσεται το πολιτικό σύστημα, ποιες είναι οι πλειοψηφούσες δυνάμεις, ποιες οι μειοψηφούσες και πώς θα πάμε μετά στις εθνικές εκλογές», όμως, «δεν πρέπει να καλλιεργήσουμε ένα κλίμα πόλωσης και φανατισμού», αλλά «αυτό το οποίο πρέπει πραγματικά να αναδείξουμε είναι τη διάσταση της νέας ευρωπαϊκής ατζέντας -συζητούνται πάρα πολλά και δύσκολα πράγματα για την Ευρώπη την επόμενη περίοδο- και τον ρόλο της χώρας μας, που κατόρθωσε να βγει από μία οικονομική κρίση και μία κοινωνική καταστροφή, ανακάμπτει στον ισχυρό πυρήνα της ευρωζώνης, των ευρωπαϊκών δρώμενων και να δούμε πώς εκεί η Ελλάδα θα μπορέσει να ισχυροποιήσει τον ρόλο της περαιτέρω και να έχει συμμαχίες και να είναι πιο αποτελεσματική».

Ερωτηθείς σχετικά με την επιχειρούμενη από τον ΣΥΡΙΖΑ συγκρότηση ευρύτερου προοδευτικού μετώπου διαβεβαίωσε πως η προσπάθεια «ήδη παράγει αποτελέσματα και θα αποτυπωθεί την επόμενη περίοδο σε μεγαλύτερο βάθος στο περιεχόμενο και στις προγραμματικές συγκλίσεις».

«Αυτό το άνοιγμα που κάνουμε εμείς στον ιστορικό χώρος της Κεντροαριστεράς, του Κέντρου, τον ευρύτερο δημοκρατικό χώρο, δεν είναι μια τακτική κίνηση, για να τα πάμε λίγο καλύτερα ή λίγο χειρότερα στις εκλογές. Εμείς πιστεύαμε και πιστεύουμε ότι, ήδη, από το 2012 στις εκλογές έχει υπάρξει μια μεγάλη ανατροπή στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Η πλειοψηφία των πολιτών που ιστορικά ψήφιζαν τον λεγόμενο δημοκρατικό χώρο, τον προοδευτικό χώρο, τον χώρο της Κεντροαριστεράς, από τότε επιλέγει -ως πρώτη επιλογή, όχι ως μοναδική, αλλά ως πρώτη- τον ΣΥΡΙΖΑ και ως ηγέτη τον Τσίπρα και αυτό το οποίο ο ελληνικό λαός έχει δείξει και το 2012 δύο φορές και το 2015 τρεις φορές κι εξακολουθεί να το αποτυπώνει ακόμη και σήμερα στις κοινωνικές συζητήσεις ακόμη και στις πιο δύσκολες για εμάς δημοσκοπήσεις, και αυτό θέλουμε να μπορέσουμε να το μορφοποιήσουμε, να το εμβαθύνουμε ιδεολογικοπολιτικά και να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην επόμενη μέρα και με μια ατζέντα θετική, προγραμματική, πολιτικά προοδευτική, αλλά και με μια ατζέντα ανάσχεσης επιθετικής ρητορικής που υπάρχει ιδίως στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα, της ακροδεξιάς, του ακραίου νεοφιλελευθερισμού και διαλυτικών πολιτικών για την κοινωνία», εξήγησε.

«Υπάρχει δυνατότητα για μια προοδευτική συνταγματική αναθεώρηση»

Σε ό,τι αφορά το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας για τα αναθεωρητέα άρθρα του Συντάγματος ο διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ είπε: «Βγάλαμε ορισμένα χρήσιμα και κρίσιμα συμπεράσματα και την επόμενη μέρα υπάρχει η δυνατότητα, στην επόμενη Βουλή να υπάρξει μια προοδευτική Συνταγματική Αναθεώρηση. Δηλαδή, παρά τη στάση που κράτησε η Νέα Δημοκρατία αναφορικά με την ερμηνευτική διάταξη του άρθρου 86, θεωρώ απολύτως θετικό το γεγονός ότι υπάρχει η δυνατότητα στην επόμενη Βουλή με πλειοψηφία να μπορέσουμε να αναθεωρήσουμε το άρθρο 86. Θεωρώ απολύτως θετικό ότι μια σειρά διατάξεων που αφορούν το πολιτικό σύστημα και τη λειτουργία του είναι προς αναθεώρηση στη Βουλή και άλλες σημαντικές διατάξεις».

Σχετικά με τη στάση της ΝΔ απέναντι στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του άρθρου 3 ανέφερε: «Δεν είχε τίποτε τρομακτικά επαναστατικό το άρθρο 3, τέτοιες διατάξεις και τέτοια άρθρα έχουν στα Συντάγματά τους όλες οι δυτικές ευρωπαϊκές χώρες. Ποιος έχει βάλει αυτά τα άρθρα; Τα κόμματα, πολλές φορές τα χριστιανοδημοκρατικά κόμματα, τα φιλελεύθερα με ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Η ΝΔ εδώ, επειδή είναι προσκολλημένη και πολιτικά και στελεχιακά σε κάποιες απόψεις ακραίες ιδεολογικοπολιτικά, σε αυτά τα ζητήματα μοιάζει να έχει αποφιλελευθεροποιηθεί. Η υπερβολική προσκόλληση στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό και στην ακραία Δεξιά δημιουργεί κλίμα για μια τέτοια ιδεολογική στροφή της ΝΔ».

Αναφορικά με την αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από τη διάλυση της Βουλής είπε: «Στην επόμενη σύνθεση της Βουλής δεν θα γίνει κάποια ανατροπή αναφορικά με το θέμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο ελληνικός λαός θα επιλέξει ποιον θέλει να κυβερνήσει για την περίοδο 2019-2023 τον Οκτώβρη και όχι τον Φλεβάρη ή τον Μάρτη του 2020 που λήγει η θητεία του σημερινού Προέδρου της Δημοκρατίας που κατά την ταπεινή μου άποψη πρέπει να ανανεωθεί, να τον στηρίξει και η ΝΔ, καθώς είναι ένα πολύ καλός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, δεν προέρχεται από την Αριστερά αλλά έχει σταθεί στο ύψος των περιστάσεων».

Ερωτηθείς, εξάλλου, για την επόμενη συνεδρίαση του Eurgroup και την προοπτική αποδέσμευσης του 1 δισ. ευρώ των κερδών των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης από τα ελληνικά ομόλογα ο κ.Ζαχαριάδης εκτίμησε: «Αυτό που μένει είναι κάποιες ουσιαστικές διαδικαστικές λεπτομέρειες προκειμένου να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε αυτά για τα οποία έχουμε συμφωνήσει την επόμενη περίοδο και είναι επιλογή μας να τα κάνουμε και πρέπει να τα κάνουμε για να μπορέσουμε να επιστρέψουμε πιο ισχυρά σε αναπτυξιακούς ρυθμούς, να αποκλιμακώσουμε ακόμη περισσότερο την ανεργία, να βελτιώσουμε την ομαλότητα στην οικονομία της καθημερινότητας. Αυτά μένει να νομοθετηθούν την επόμενη περίοδο κι η εκτίμησή μου είναι ότι και στο EWG και στο Eurogroup θα είμαστε απολύτως έτοιμοι ώστε αυτά τα οποία προβλέπει η μεταμνημονιακή συμφωνία για επιστροφή των διακρατηθέντων κερδών από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες να μπορέσουν να τονώσουν ακόμη παραπάνω τη ρευστότητα στην ελληνική αγορά, που την έχει τόσο πολύ ανάγκη».

Π.Γ. ΣΥΡΙΖΑ: Τα πρώτα 16 ονόματα του ευρωψηφοδελτίου

Η προετοιμασία και οι πρωτοβουλίες του επόμενου διαστήματος ενόψει των ευρωεκλογών βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνεδρίασης της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία συνεδρίασε υπό τον Αλέξη Τσίπρα.
Υποψήφιοι θα είναι εκ νέου οι νυν ευρωβουλευτές Δημήτρης Παπαδημούλης, Στέλιος Κούλογλου και Κωνσταντίνα Κούνεβα.
Επίσης, υποψήφιοι για την ευρωβουλή θα είναι μεταξύ άλλων οι πρώην υπουργοί Παναγιώτης Κουρουμπλής, και Γιάννης Μουζάλας, ο δημοσιογράφος Κώστας Αρβανίτης, η πρώην υφυπουργός Υγείας, Φωτεινή Σκοπούλη και ο πρώην πρύτανης του ΕΚΠΑ και πρώην υφυπουργός, Θεοδόσης Πελεγρίνης.
Τις επόμενες ημέρες θα πραγματοποιηθεί συνάντηση των συλλογικοτήτων και προσωπικοτήτων που αποδέχτηκαν την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία μίας προοδευτικής συμμαχίας, προκειμένου να γίνει, πιθανότατα στις 27 Μαρτίου, μία μεγάλη συγκέντρωση, στην οποία θα παρουσιαστεί και το ευρωψηφοδέλτιο.
Τέλος, σημειώνεται ότι σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, μέχρι το τέλος Μαρτίου θα ανακοινωθεί και θα εγκριθεί από την ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ ο βασικός κορμός του ευρωψηφοδελτίου.
Αναλυτικά τα πρώτα ονόματα του ευρωψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ
Αρβανίτης Κώστας, δημοσιογράφος
Κοντούλη Ιωάννα, οικολογικό κίνημα
Κούλογλου Στέλιος, ευρωβουλευτής
Κούνεβα Κωνσταντίνα, ευρωβουλευτής
Κουρουμπλής Παναγιώτης, βουλευτής Β’ Αθήνας, πρώην υπουργός
Λοΐζου Μυρσίνη, γραφίστρια
Μουζάλας Γιάννης, πρώην υπουργός
Μουσταφά Οφούκ, δικηγόρος, μέλος μουσουλμανικής μειονότητας
Μουχαμέντι Γιόνους, πρόεδρος Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων
Νάσση Όλγα, Ελληνική Κοινότητα Ιταλίας
Παπαδημητρίου - Τσάτσου Άννα, νομικός, πρώην Αντιπεριφερειάρχης Κεντρικού Τομέα Αθηνών
Παπαδημούλης Δημήτρης, αντιπρόεδρος Ευρωκοινοβουλίου, ευρωβουλευτής
Πελεγρίνης Θεοδόσης, πρώην υφυπουργός, πρώην Πρύτανης ΕΚΠΑ
Πλουμπίδης Δημήτρης, πανεπιστημιακός, πρόεδρος Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας
Σκοπούλη Φωτεινή, πρώην υφυπουργός, πανεπιστημιακός
Χρηστάκης Γιώργος, στέλεχος του αναπηρικού κινήματος, ιδρυτής της θεατρικής ομάδας Αναπηρίας DAGIPOLI DANCE Co

Μάρτιος 2010 - Μάρτιος 2019: Δύο Ελλάδες εντελώς διαφορετικές -Παναγόπουλος Θάνος

Από την ατζαμοσύνη της κυβέρνησης Παπανδρέου στην αποκατάσταση της ελληνικής αξιοπιστίας επί κυβέρνησης Τσίπρα - Αλγεινές οι εντυπώσεις από τον παλαιοκομματισμό της Ν.Δ. για ένα μείζον οικονομικό, αλλά και εθνικό θέμα 

Ήταν πάλι Μάρτιος όταν το 2010 τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα κυριαρχούσαν στην ειδησεογραφία των ημερών, με την τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου να υποπίπτει σε σειρά λανθασμένων χειρισμών που, αντί να προλαβαίνουν τις εξελίξεις που οδηγούσαν στην οκταετή εποχή των Μνημονίων, έριχναν κι άλλο λάδι στη φωτιά.
Η αβεβαιότητα που κυριαρχούσε, παραμονές τότε της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. για τις όποιες αποφάσεις λαμβάνονταν για παροχή βοήθειας στην Ελλάδα, εκτόξευε τα spreads των ελληνικών δεκαετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών σε δυσθεώρητα για την εποχή ύψη.
Μάταια ο τότε υφυπουργός Οικονομικών Φίλιππος Σαχινίδης προσπαθούσε να καθησυχάσει την ελληνική γνώμη, που σιγά - σιγά άρχισε να συνειδητοποιεί πως κάτι επικίνδυνο έκρυβαν οι αναφορές σε spreads και CDS, όροι οι οποίοι ώς τότε ήταν παντελώς άγνωστοι στο ευρύ κοινό, όταν στις 22 Μαρτίου δήλωνε στον τηλεοπτικό σταθμό Mega πως «έχουμε τη δυνατότητα, όπως είμαστε αυτή τη στιγμή, να συνεχίσουμε την πορεία μας περίπου μέχρι και το τέλος Απριλίου χωρίς να προσφύγουμε στις αγορές».

Άγνοια κινδύνου

Άγνοια κινδύνου όμως έδειχναν και οι δηλώσεις του επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) Πέτρου Χριστοδούλου στην τηλεόραση του Bloomberg την τελευταία ημέρα εκείνου του Μαρτίου, ότι ανέμενε μείωση των spreads των ελληνικών ομολόγων έναντι του γερμανικού bund κοντά στις 200 μονάδες βάσης έως το τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Αυτό όχι μόνο δεν συνέβη ποτέ, αλλά αντιθέτως τα spreads όχι απλώς θα ξεπερνούσαν εκείνη την ημέρα τις 340 μονάδες, αλλά θα εκτινάσσονταν στη συνέχεια ακόμη και σε τετραψήφιο αριθμό μονάδων βάσης. Ήταν δε τέτοια η αποκοπή των υπευθύνων από την πραγματικότητα, ώστε δήλωναν δημοσίως πως ούτε λίγο ούτε πολύ σκόπευαν να προχωρήσουν στο τέλος Απριλίου με αρχή Μαΐου σε... έκδοση δολαριακού ομολόγου!
Ακριβώς εννέα χρόνια μετά, την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου του 2019, το ελληνικό δεκαετές ομόλογο αποτελούσε ξανά πρώτο θέμα σε εφημερίδες, σταθμούς, κανάλια και ενημερωτικά sites. Οι ομοιότητες όμως δεν σταματούν εδώ. Τότε οι ξένοι πολιτικοί ηγέτες αναφέρονταν δημοσίως στο έλλειμμα αξιοπιστίας της Ελλάδας.
Στις 17 Μαρτίου 2010 η Άνγκελα Μέρκελ δήλωνε σε ομιλία της στο γερμανικό Κοινοβούλιο πως για τα προβλήματα στην Ελλάδα και τη δυνατότητα δανεισμού της δεν ευθυνόταν η κερδοσκοπία των αγορών που έφερνε την Αθήνα σε δεινή θέση, αλλά «η παραβίαση επί σειρά ετών του Συμφώνου Σταθερότητας» και ότι οι κερδοσκοπικές κινήσεις απλώς επέτειναν το φαινόμενο αυτό.
Ήταν στην ίδια εκείνη περίφημη συνεδρίαση που είχε πει: «Στο μέλλον θα πρέπει να υπάρχει μια ρήτρα στο σύμφωνο, η οποία θα καθιστά δυνατή, ως ύστατη λύση, την αποπομπή μιας χώρας από την Ευρωζώνη, αν οι όροι δεν τηρούνται επανειλημμένως σε μακροπρόθεσμο επίπεδο».
Αντίθετα, τον Μάρτιο του 2019, ο αρθρογράφος της γερμανικής «Sueddeutsche Zeitung» αναφερόταν με τα θερμότερα λόγια στην οικονομία της χώρας σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι «η εμπιστοσύνη στη φερεγγυότητα της Ελλάδας είναι ξανά σε υψηλά επίπεδα», «υψηλότερα απ' ό,τι αυτά προ της κρίσης», ότι «η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους είναι βελτιωμένη», καθώς και, «όπως δείχνει το ότι η ζήτηση υπερκέρασε στο πενταπλάσιο την προσφορά», πως «η εμπιστοσύνη προς την Ελλάδα επανέρχεται».
Το 2010 οι αγορές και οι διεθνείς αναλυτές εξέπεμπαν σήμα κινδύνου, όχι μόνο επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, αλλά και αρκετά νωρίτερα, επί κυβέρνησης Κώστα Καραμανλή, όταν, σημειωτέον, έβλεπαν το φως της δημοσιότητας τα πρώτα δημοσιεύματα για ενδεχόμενη υπαγωγή της χώρας μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Όμως τον φετινό Μάρτιο, την επομένη κιόλας της επιτυχούς έκδοσης του δεκαετούς ομολόγου, το σύνολο των δυνάμεων της οικονομίας, των αγορών, του επιχειρηματικού και τραπεζικού κόσμου, αλλά και των μεγάλων διεθνών ΜΜΕ χαιρέτιζε την επιτυχία της έκδοσης. Και κυρίως χαιρέτιζε την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας και συνακόλουθα και της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών.

Το "μάτι" των αναλυτών

Ενώ τον Μάρτιο του 2010 οι πιο διορατικοί οικονομικοί παρατηρητές φοβούνταν ακόμη και «λουκέτα» σε κάποιες ελληνικές τράπεζες, τον Μάρτιο του 2019 διαπίστωναν παράπλευρα οφέλη από την επιτυχία της έκδοσης του δεκαετούς ομολόγου για τις τράπεζες, όπως είναι η προσδοκώμενη συμπίεση του κόστους δανεισμού τους στη διατραπεζική αγορά, ώστε να συνεισφέρουν περισσότερα στη χρηματοδότηση και επακόλουθα στην ανάπτυξη.
Η ίδια η συμπεριφορά των αγορών πιστοποιεί την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας τότε και σήμερα.
Ενδεικτικό της επιτυχίας της έκδοσης του δεκαετούς ομολόγου ήταν πως τον φετινό Μάρτιο η Ελλάδα δανείστηκε για δεκαετή περίοδο με 3,90%. Στις 11 Μαρτίου 2010 είχε δανειστεί με κατά πολύ υψηλότερο κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο. Μάλιστα, το 3,90% ισοδυναμεί με μειωμένη κατά 37,6% απόδοση σε σύγκριση με το 6,25% του 2010.
Κάτι όμως που ασφαλώς δεν πέρασε απαρατήρητο από Έλληνες και διεθνείς αναλυτές, παρατηρητές, πολιτικούς και αγορές είναι ο λαϊκισμός και η μικροπολιτική που έβαλαν ένα μείζονος -όχι μόνο οικονομικής, αλλά και εθνικής- σημασίας ζήτημα στο κομματικό παιχνίδι. Και αυτό δεν ήταν άλλο από την προσβλητική για κάθε νοήμονα οικονομικό παρατηρητή επικοινωνιακή «εξυπνάδα» της Νέας Δημοκρατίας ότι «οι αγορές προεξοφλούν την κυβέρνηση Μητσοτάκη», γι' αυτό και ήταν επιτυχής η έκδοση.
Προσβάλλει έτσι και τη νοημοσύνη των διεθνών επενδυτών, ωσάν να μη γνώριζαν δηλαδή πως με το ισχύον εκλογικό σύστημα η αυτοδυναμία είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ή σαν να αγνοούν ότι χωρίς το 151+ στη Βουλή κινδυνεύει η πολιτική σταθερότητα, άρα και η οικονομική σταθερότητα, άρα και τα συμφέροντα των επενδυτών.
Και εδώ κρύβεται ένας κίνδυνος ο οποίος δεν έτυχε της δέουσας προσοχής. Ότι, παρά τα οκτώ μνημονιακά χρόνια, η μικροπολιτική και ο λαϊκισμός σε κρίσιμα πεδία της οικονομίας παραμένουν ζωντανά.