Editorial #46

 

Οι αλλαγές στον κόσμο εξαιτίας της πανδημίας, ήδη, εμφανίζονται εκτεταμένα σε πολλές δυτικές χώρες. Ζητήματα όπως τα υγειονομικά συστήματα και η κοινωνική πολιτική απομακρύνονται από νεοφιλελεύθερες προσεγγίσεις. Χρεοκόπησαν από την πανδημία. Δεν μπόρεσαν να δώσουν απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί τον τελευταίο χρόνο. Μόνο να σκεφτεί κανείς, ότι το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δίνεται δωρεάν παγκοσμίως για την προστασία της δημόσιας υγείας, αρκεί για να συνειδητοποιήσει το αδιέξοδο των επικρατουσών πολιτικών κατά τις τελευταίες δεκαετίες στην ΕΕ και αλλού. Πλέον, ο ρόλος του κράτους προσεγγίζεται διαφορετικά. Η πανδημία έθεσε νέες βάσεις για τις αναγκαίες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνονται από τον δημόσιο τομέα, χωρίς τα συμπλέγματα συγκεκριμένων ελίτ που έχουν οδηγήσει σε αύξηση των οικονομικών εθνικισμών, αποσταθεροποίηση της ΕΕ και παρατεταμένες δημοσιονομικές και τραπεζικές κρίσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν λήξει πολύ γρήγορα. Η αναπάντεχη, για πολλούς, στροφή του Μπάιντεν σε μία πιο κοινωνική πολιτική, με φορολόγηση του μεγάλου πλούτου, ενίσχυση της εργασίας και των μισθών και ένα γιγάντιο πρόγραμμα ανοικοδόμησης του κοινωνικού κράτους είναι ενδεικτική της αλλαγής συσχετισμών. Των ρωγμών που εμφανίζει το μοντέλο του νεοφιλελευθερισμού. «Η Ευρώπη δέχεται ένα αριστοτεχνικό μάθημα από τα οικονομικά προγράμματα που ανακοίνωσε ο Μπάιντεν, ο οποίος κατανοεί ότι η αμερικανική οικονομία, για να συμβαδίζει με την εποχή, πρέπει να αλλάξει πορεία, εξαλείφοντας τις άδικες και πολύ επιβλαβείς νεοφιλελεύθερες ιδέες και να εμπιστευτεί με βεβαιότητα σε ένα νέο οικονομικό σύστημα, βασισμένο στις θεωρίες του Κέινς», γράφει η Ιταλική εφημερίδα il Fatto Quotidiano. Όμως, στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν παίρνει αυτό το μάθημα. Αντίθετα συνεχίζει να πορεύεται έχοντας ως άξονα το νεοφιλελεύθερο μοντέλο Πισσαρίδη που έρχεται κατευθείαν από μια αραχνιασμένη εποχή που έχει περάσει ανεπιστρεπτί, ακόμα και πριν από την οικονομική κρίση του 2010. Όχι απλά δείχνει να μην καταλαβαίνει την ιστορική τομή της πανδημίας. Αλλά να έχει βαλθεί αντί να αμβλύνει, να εκτοξεύσει τις ανισότητες. Ξετυλίγει με ακόμα μεγαλύτερη ένταση τη στρατηγική της για αναδιάρθρωση της αγοράς με λουκέτα στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις - ζόμπι όπως τις χαρακτηρίζουν τώρα - και για μειώσεις μισθών και εργασιακό Μεσαίωνα ως μέσα «ανάπτυξης» για λίγους επιχειρηματικούς ομίλους.  Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη λειτουργεί σαν να πιάνει το νήμα από το τέλος της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Συμπεριφέρεται σαν να μην μεσολάβησαν 30 χρόνια, σαν ο κόσμος να πάγωσε στο 1993. Οι εμμονές τους για τα εργασιακά, για τη λειτουργία του δημοσίου, για τον ρόλο των ΜΜΕ και για τη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια βρίσκονται ήδη σε μια άλλη εποχή. Ο κόσμος, όμως, έχει αλλάξει. Ο κόσμος συνεχίζει να αλλάζει. Και στην πορεία προς τα εμπρός δεν έχει ανάγκη από απολιθώματα.