Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΤΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΛΑΪΚΕΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ

(Η ανάλυση μιας φοβικής σχέσης)

Ας αναφερθώ στις κοινοτυπίες και τις χρόνιες φοβίες των διαφόρων συλλογικοτήτων, είτε αυτές αποκαλούνται συνελεύσεις, είτε κινήματα, είτε δημοτικές παρατάξεις. Η πρώτη και κλασσικότερη φοβία προέρχεται από τον χώρο των κινημάτων και ονομάζεται «καπέλωμα». Η δεύτερη φοβία προέρχεται από τον χώρο των κομμάτων και των δημοτικών παρατάξεων και ονομάζεται «απροσδόκητο». Οι δημοτικές παρατάξεις για να ξεπεράσουν τον φόβο των απροσδόκητων κοινωνικών εξελίξεων που πιθανά επηρεάσουν την εκλογική τους βάση, καταφεύγουν στην ασφάλεια του κομματικού «χρίσματος», η στην αυθεντία του επικεφαλής του ψηφοδελτίου. Οι δύο αυτές φοβίες αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλοενισχύονται. Ας μην μπούμε, προς το παρόν, σε αυτόν τον κουραστικό διάλογο περί φοβιών και ας εξετάσουμε τα ζητήματα της πόλης μέσα σε ένα διαφορετικό πλαίσιο. Καταρχήν, ας επιχειρήσουμε κάποιες απαντήσεις σε δυο - τρία θεμελιώδη ερωτήματα.

Ερώτημα 1ον: Τι χαρακτηρίζει ένα προάστιο σαν την Αγία Παρασκευή;

Πολλοί απαντούν πως πρόκειται για μια υπνούπολη που την χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι κυρίως όταν επιστρέφουν από τη δουλεία και πέφτουν στο κρεβάτι η στον καναπέ. Η άποψη αυτή είναι σωστή αλλά παραμένει στο επίπεδο της περιγραφής. Εκείνο που πραγματικά διαχωρίζει τα προάστια από το κέντρο της πόλης είναι η επικράτηση ενός συγκεκριμένου είδους ιδιωτικότητας. Η κυριαρχία, δηλαδή, του ιδιωτικού χώρου πάνω στον δημόσιο με μια συγκεκριμένη μορφή. Πως επιτυγχάνεται αυτό; Ας φανταστούμε την πολεοδομική άρθρωση της πόλης σαν ένα τυπικό διαμέρισμα κάποιας μεσαίας οικογένειας σε κάποια κλασική πολυκατοικία. Το χωλ και οι διάδρομοι του διαμερίσματος είναι οι δρόμοι της πόλης, η κρεβατοκάμαρα είναι οι περιοχές αμιγούς κατοικίας, η κουζίνα το κέντρο διοίκησης της πόλης, το σαλόνι είναι οι χώροι συνάθροισης, οι σκουπιδότοποί και οι κάδοι απορριμμάτων η τουαλέτα κλπ.
Όπως ζούμε μέσα στο διαμέρισμα μας έτσι και επιθυμούμε να οργανώνεται και η ζωή στις πόλεις. Παραδείγματα αυτής της νοοτροπίας; Πολλά. Το κέντρο DA VINCI αποτελεί ένα τεράστιο ιδιωτικό σαλόνι με συγκεκριμένους καλεσμένους στο κέντρο του διαμερίσματος που είναι η Αγίου Ιωάννου. Το ίδιο είναι και η πάνω πλατεία της Αγίου Ιωάννου με τις καφετέριες. Θα έχετε προσέξει, άλλωστε, την μαζική χρήση καναπέδων σε αυτού του είδους τα μαγαζιά που παραπέμπουν στην οικογενειακή θαλπωρή του σπιτιού μας. Τα «Πευκάκια» και ο «Παράδεισος» αποτελούν την κρεβατοκάμαρα της πόλης. Η Βίλα Ιόλα ένα παλιό έπιπλο που δεν ταιριάζει με την γενικότερη επίπλωση του σπιτιού, το δημαρχείο είναι η κουζίνα της πόλης όπου «μαγειρεύονται» οι υποθέσεις της και ανταγωνίζονται μεταξύ τους οι μελλοντικοί, οι νυν και οι πρώην δήμαρχοι για το ποιος είναι πιο «νοικοκύρης». Τα παραδείγματα αυτής της ιδιωτικότητας απεριόριστα. Θα τελειώσω με ένα κλασικό παράδειγμα αυτής της νοοτροπίας. Όταν σε μια συζήτηση μεταξύ κατοίκων των «Πευκακίων» για το πρόβλήμα (όπως το αποκαλούν οι ίδιοι) των τσιγγάνων, ετέθη, από τον γράφοντα το ερώτημα, «….γιατί να μην θεωρούνται κάτοικοι αυτού του προαστίου και οι τσιγγάνοι…», η απάντηση ήταν αφοπλιστική, «….εσύ θα έβαζες ένα αντίσκηνο με τσιγγάνους στο σαλόνι σου;…». Πρόκειται περί εσωτερίκευσης του προβλήματός; Μάλλον πρόκειται για το αντίθετο. Εξωτερικεύεται η εσωτερικότητα του ιδιωτικού χώρου και εφαρμόζεται, κυριαρχώντας, στην πόλη. Πρόκειται για μια πολεοδομική «κάλτσα» που γύρισε το μέσα – έξω.

Ερώτημα 2ον: Τι είναι ένας ελεύθερος χώρος;

Υπάρχει η αντίληψη πως ελεύθερος χώρος είναι αυτός που έχει δημόσιο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Βέβαια, εδώ υπάρχει μια δόση αλήθειας διότι ο χώρος με ιδιωτικό ιδιοκτησιακό καθεστώς σίγουρα δεν είναι ελεύθερος. Όμως, ο ιδιοκτησιακός τίτλος δεν είναι το μόνο και ούτε το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό για να ονομάσουμε κάποιον χώρο ελεύθερο, γιατί τι σημαίνει ελευθερία ενός χώρου και σε τι συνίσταται; Όταν μιλάμε για ελεύθερους χώρους μέσα στην πόλη θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε. Ας επιχειρήσω μια προσέγγιση. Ένας χώρος ονομάζεται ελεύθερος γιατί με κάποιον πολιτικά συμβολικό η απλά φυσικό τρόπο, βρίσκεται εκτός της ανταλλακτικής αξίας και των όποιων γεωπροσόδων. Ένας χώρος που έχει αξία, σίγουρα θα αξιοποιηθεί από κάποια μάζα κεφαλαίου που περιμένει να επενδυθεί. Μια κακοτράχαλη πλαγιά σε ένα βουνό είναι ένας, με φυσικό τρόπο, ελεύθερος χώρος χωρίς καμιά αξία. Μέσα στη πόλη όμως, πως ένας χώρος βγαίνει εκτός ανταλλακτικής αξίας; Μόνο αν του αποδοθεί υψηλή κοινωνική αξία δηλαδή τελικά, αν αποκτήσει αξία η αξίες χρήσης από την κοινωνία. Αυτές οι «καθαρές» αξίες χρήσης, χωρίς εμπορευματικές προσμίξεις, αποδίδονται στον χώρο από τοπικές κοινωνίες με σαφή συνείδηση της διάκρισης ιδιωτικού – δημόσιου χώρου. Και εδώ καταλήγουμε στη σύνδεση του θέματος των ελεύθερων χώρων με το είδος του προαστίου που είναι η αγία Παρασκευή. Η εξωτερίκευση της εσωτερικότητας του ιδιωτικού χώρου και η εφαρμογή της σε πολεοδομική κλίμακα, αποτρέπει από την αναζήτηση καθαρών αξιών χρήσης και κατά συνέπεια από την κοινωνική σήμανση χώρων, η διάκενων μεταξύ του δομημένου χώρου, ως ελεύθερων. Η τοπική κοινωνία βολεύεται με αξίες χρήσης εντός του εμπορεύματος. Τα διάφορα Da Vinci και όχι μόνο, επικρατούν. Η κατανάλωση του εμπορεύματος αντικαθιστά πλήρως κάθε χρησιμοποίηση του χώρου.

Ερώτημα 3ον: Tι είναι αυτό στο οποίο αναφέρεται ένα κίνημα πόλης;

Φαντάζομαι πως δεν είναι αποκλειστικό χαρακτηριστικό της Αγίας Παρασκευής μια βασική κοινωνική διχοτόμηση που σχετίζεται με οικονομικές και συστημικές διαδικασίες όπως είναι η εσωτερική μετανάστευση, η κατασκευή υπερέργων (Αττική οδός, Μετρό κλπ) η αναζήτηση κατοικίας, η στόχευση της εγγύτητας με τον χώρο εργασίας, η αναπαραγωγή των λειτουργιών της πυρηνικής οικογένειας και η γενικότερη αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Αυτές οι διαδικασίες που σχετίζονται με την πολεοδομική και χωροταξική πολιτική του κράτους, την λειτουργία της αγοράς αλλά και τις απλές πρακτικές επιβίωσης έχουν σαν αποτέλεσμα τη διαφοροποίηση της κοινωνικής συμπεριφοράς αλλά και του φαντασιακού μεταξύ του παλιού κάτοικου ενός προαστίου και των σύγχρονων «μετοίκων».
Οι παλιοί κάτοικοι διακατέχονται από μια αντίληψη «ρετρό», αναπολώντας την παλιά γειτονιά, την χαμένη ανοικτότητα των χώρων και την ύπαρξη της αλάνας. Οι παλιοί κάτοικοι «εκπροσωπούνται» από τις δημοτικές παρατάξεις, τη δημοτική αρχή και το πολιτικό προσωπικό ενός προαστίου σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι πρόσφατα μετακινηθέντες κάτοικοι. Από την άλλη, οι καινούργιοι κάτοικοι ενδιαφέρονται περισσότερο για κάποιούς γενικούς όρους αστικότητας (εγγύτητα με τον χώρο εργασίας και με σταθμούς μαζικών μέσων μεταφοράς, περισσότερες δυνατότητες ελεύθερου πάρκινγκ, ύπαρξη παιδικών σταθμών για τα παιδιά κλπ) που σχετίζονται περισσότερο με τις σύγχρονες συνθήκες ύπαρξης που, εν πολλοίς, συγκρούονται με το «χαμένο παράδεισο» των παλιών κατοίκων. Εκεί που για κάποιούς το Μετρό, για παράδειγμα, είναι πρόβλημα για κάποιούς άλλους είναι μια λύση.
Μέχρι σήμερα, καμία πολιτική, καμία απαίτηση, καμία δημοτική αρχή και παράταξη δεν έχει «προσφέρει» μια λογική πρόταση υπέρβασης αυτού του ιδιότυπου διχασμού. Στο σημείο αυτό είναι που λείπει ένα κίνημα πόλης το οποίο δεν θα αναφέρεται απλά σε δημότες η πολίτες αλλά στην απαρεμφατική λειτουργία του «κατοικείν» και στους όρους και τις μορφές αυτού του «κατοικείν». Αυτό το κίνημα πόλης, στο βαθμό που του αναλογεί, θα αναδείξει τα προβλήματα του «κατοικείν» και μέσω των λαϊκών συνελεύσεων και των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών θα αποκαταστήσει τη βασική ασυμμετρία πολιτικού δυναμικού μεταξύ των παλιών και νέων κατοίκων, των παλιών και νέων γενεών και κυρίως της ρομαντικής μνήμης «μιας γειτονιάς που χάθηκε» με την αγωνιστική μνήμη των τωρινών διεκδικήσεων.

Οι κλασσικές φοβίες σε νέο πλαίσιο

Οι φοβίες, ατομικές η συλλογικές, δεν ξεπερνιόνται ποτέ με τελειωτικό τρόπο. Πάντα θα υπάρχουν και πάντα θα θέτουν σε κίνδυνο αποδόμησης και απραξίας, υπαρκτό η φανταστικό, το ατομικό η συλλογικό υποκείμενο. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να «διέλθουμε» τις φοβίες μας, να περάσουμε από μέσα τους χωρίς να τις παρακάμψουμε. Αποτέλεσμα αυτής της «διέλευσης» δεν θα είναι τόσο ο περιορισμός της φοβίας αλλά η αντιμετώπιση της απραξίας λόγω της φοβίας. Έτσι, είναι στο χέρι της όποιας δημοτικής παράταξης να αποκτήσει πολιτικές διαδικασίες ανεξάρτητες από τις εσωτερικές ομάδες ισχύος και εξωτερική παρεμβατική πολιτική σχετικά αυτόνομη, από τον κύκλο πολιτικής ζωής της «προσωπικότητας» που την εκπροσωπεί ή των «χρησμών» της κομματικής «πυθίας». Θα πρέπει όμως να ισχύει και το ανάποδο. Γιατί δεν είναι μόνο τα κινήματα και οι δημοτικές παρατάξεις που «καπελώνονται» από τα κόμματα, είναι και οι ευρύτερες πολιτικές ιδεολογίες που «καπελώνονται» από τις «προσωπικότητες». Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Δημάρχου Κερατέας, υποστηριζόμενου από τον ΣΥΝ, που ανέχεται αν δεν ενισχύει, εθνικιστικές και ακροδεξιές απόψεις (που αποτελούν άλλωστε και ένα τμήμα της τοπικής πολιτικής παράδοσης). Τελικά τι είναι μια «προσωπικότητα» αν δεν είναι μια συγκεκριμένη μορφή που παίρνει η εξάρτηση από την τοπική «αγορά της ψήφου». Καλό λοιπόν θα ήταν να περιοριστούν οι τοπικές «αγορές της ψήφου» που αποτελούν, άλλωστε, συγκοινωνούντα δοχεία με έναν αντιδραστικό κοινοτισμό και με μια τοπική παράδοση που θέλει να «εξοστρακίζει» το όποιο πρόβλημα.

Για τις λαϊκές συνελεύσεις, που εδώ μας ενδιαφέρουν περισσότερο, στο βαθμό που αυτές έχουν συνείδηση του εαυτού τους ως κίνημα κατοίκων, θα έπρεπε να ισχύει μια τακτική που χρησιμοποιούν τα μικρά παιδιά για την αντιμετώπιση των φοβιών τους. Τα μικρά παιδιά όταν φοβούνται τα φαντάσματα, φορούν τα ίδια ένα σεντόνι και κάνουν πως είναι τα φαντάσματα. Όταν φοβούνται ότι ο μπαμπούλας κρύβεται κάτω από το κρεβάτι, κοιτούν κάτω από το κρεβάτι. Αν λοιπόν φοβόμαστε τα «καπελώματα», ας «καπελωθούμε» οι ίδιοι. Ας γίνουμε φορείς μιας νέας αντίληψης για την πόλη που σίγουρα δεν την έχουν τα κόμματα. Μια νέα αντίληψη που θα προκύψει μέσα από την σύνθεση απόψεων που θα εκφραστούν μέσω των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών. Μια αντίληψη που θα προβάλει μια διαφορετική αναπαράσταση της πόλης, αντίπαλη με την αναπαράσταση της «νοικοκυροσύνης» και της ιδιοκατοίκησης. Η πόλη δεν είναι «νοικοκυριό». Οι ελεύθεροι χώροι είναι τόποι συνάντησης με το ξένο και το αλλότριο και όχι χώροι υποδοχής καλεσμένων. Υπάρχουν πολλές αξίες χρήσης της πόλης που πρέπει να αναδειχθούν και ακόμα περισσότερες που δεν «εκπροσωπούνται» από την «αγορά της ψήφου». Όλα αυτά αδυνατούν να τα προωθήσουν οι δημοτικές παρατάξεις γιατί αν μπορούσαν θα τα είχαν προωθήσει. Ο μπαμπούλας δεν βρίσκεται εκεί.

Πέτρος Σταύρου

Υ.Γ. Για όποιον/α πιστεύει πως δεν υπάρχουν απτές και πρακτικές συνεπαγωγές αυτών των γενικών αρχών, το επόμενο άρθρο θα επιχειρήσει να τον διαψεύσει.

Σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία ή σοσιαλισμός με τις λαϊκές μάζες;

Ακολουθεί κείμενο του Χρήστου Βαλλιάνου για τους προγραμματικούς στόχους της αριστεράς

Το διαρκές συνέδριο του Συνασπισμού έληξε και το σχέδιο προγράμματος που προτάθηκε από την επιτροπή προγράμματος και που υπερψηφίστηκε μαζικά από το σώμα προτείνεται πλέον στις δυνάμεις και τους ανένταχτους του ΣΥΡΙΖΑ ως συμβολή για τη συγκρότηση ενός προγραμματικού πλαισίου για την πολιτική συγκρότηση του χώρου της ριζοσπαστικής αριστεράς.
Ωστόσο, η αφορμή για το κείμενο αυτό προέρχεται όχι από το κείμενο προγράμματος που υπερψηφίστηκε, και το οποίο βεβαίως οφείλει να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου και κριτικής, αλλά κάποιες από τις ιδέες που καταγράφηκαν ως άποψη της μειοψηφίας. Νομίζω ότι υπάρχουν δύο σοβαροί λόγοι που μου επιτρέπουν μια τέτοια παρέκβαση. Ο πρώτος είναι ότι η πλατφόρμα για το «σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία», όπως παρουσιάστηκε από κάποιους συντρόφους εκπροσώπους της μειοψηφήσασας άποψης μας δίνει την ευκαιρία να ιχνηλατήσουμε ορισμένα θεωρητικά αλλά και πρακτικά ζητήματα γύρω από τις έννοιες του σοσιαλισμού και της δημοκρατίας, και να επιχειρήσουμε ένα γόνιμο διάλογο. Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με το γεγονός ότι οι απόψεις του «ανανεωτικού ρεύματος» του ΣΥΝ ήταν πάντα, και είναι και σήμερα, ιδιαίτερα ισχυρές (πλειοψηφικές) στην Αγία Παρασκευή, επηρεάζοντας, όπως είναι φυσικό, τη φυσιογνωμία του κόμματος στην πόλη. Σε κάθε περίπτωση, δεν παρεμβαίνω στα εσωτερικά ενός κόμματος του οποίου δεν είμαι μέλος, αλλά καταθέτω δημοσίως τις δικές μου απόψεις σε θέματα που ανέδειξε η αντιπαράθεση και ο διάλογος.
Νομίζω ότι δεν αδικώ καθόλου την άποψη που μειοψήφησε στο Συνέδριο, αν ισχυριστώ ότι γι’ αυτήν, η ιδέα ότι ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας είναι νοητός μόνο μέσω μιας διαδικασίας «δημοκρατίας και ελευθερίας» είναι τόσο κεντρική ώστε ο ίδιος ο σοσιαλισμός να γίνεται αντιληπτός ως το τελικό αποτέλεσμα μιας συνεχούς και απεριόριστης επέκτασης (το βάθεμα και πλάτεμα που λέγαμε κάποτε) των δημοκρατικών θεσμών, των πολιτικών δικαιωμάτων, των συνταγματικών ελευθεριών, κοκ. Σύμφωνα δηλ. με την άποψη αυτή, η «δημοκρατία και η ελευθερία» δεν είναι απλά το μόνο και ασφαλές όχημα που μας εξασφαλίζει τη μετάβαση στον προορισμό μας, δηλ. το σοσιαλισμό, αλλά είναι εν πολλοίς και ο ίδιος ο προορισμός, υπό τον όρο ότι θα της δώσουμε το απαραίτητο ουσιαστικό περιεχόμενο, υπό τον όρο δηλ. ότι οι «πολίτες» θα συμμετέχουν άμεσα και ενεργά στη λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν, σε επίπεδο εθνικό, τοπικό, στο χώρο της δουλειάς τους, κλπ. Το κείμενο της ανανεωτικής τάσης που δημοσιεύτηκε στην Αυγή της 21 Φεβρουαρίου δεν θα μπορούσε να το διατυπώσει καλύτερα: «Ο σοσιαλισμός που ονειρευόμαστε: η δημοκρατία ως μέσο και σκοπός. (…) Ο σοσιαλισμός αποκτά περιεχόμενο (…) με τη διαρκή προώθηση (…) οργάνωσης της κοινωνίας στο πλαίσιο των δημοκρατικών κανόνων».
Αν αυτή η αναγκαστική σχηματοποίηση δεν προδίδει την ουσία της επιχειρηματολογίας των συντρόφων της ανανεωτικής τάσης, τότε μπορώ να προχωρήσω στη διατύπωση κάποιων ενστάσεων, που δεν αφορούν στην ιδέα της διαδικασίας (το δημοκρατικό δρόμο), αλλά πάνε λίγο πιο πίσω και αναφέρονται στο ίδιο το περιεχόμενο της δημοκρατίας, και βεβαίως του σοσιαλισμού.
Κατ’ αρχήν, σχετικά με τη δημοκρατία: Νομίζω ότι η αριστερά (τουλάχιστον η ριζοσπαστική εκδοχή της, εξ ονόματος της οποίας μιλάμε) είναι αντίθετη με την ιδέα που βλέπει τη δημοκρατία ως θέσπιση του δικαιώματος έκφρασης (άρα και επιβολής της βούλησης) της εκάστοτε πλειοψηφίας. Η πλειοψηφίες δεν εκφράζουν (τουλάχιστον δεν εκφράζουν πάντα) αυθεντικά το «κοινό συμφέρον» απέναντι στη βούληση μιας κοινωνικής μειοψηφίας που το αντιστρατεύεται. Αντίθετα, για την αριστερά, η δημοκρατία συνδέεται με την κατοχύρωση των εύλογων δικαιωμάτων όχι της πλειοψηφίας, αλλά των διαφόρων μειοψηφιών που απειλούνται από την ισοπεδωτική λειτουργία της αστικής δημοκρατίας, και μάλιστα όχι μόνο με την αριθμητική έννοια του όρου, αλλά και με την κοινωνική. Ας θυμηθούμε ότι η Αριστερά δεν υπερασπίζεται τα δικαιώματα των μεταναστών ως ιδιαίτερης, ευαίσθητης κοινωνικής μειοψηφίας προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει ως τέτοια, αλλά με σκοπό να αναιρεθούν όλες εκείνες οι διακρίσεις που ορίζουν τους μετανάστες ως κοινωνική μειοψηφία που χρήζει ιδιαίτερης μέριμνας. Πέραν αυτού, ας θυμηθούμε ακόμα ότι η αστική εξουσία καταφεύγει συχνά στην επίκληση του κανόνα της πλειοψηφίας, προκειμένου να αμφισβητήσει «αναφαίρετα» δικαιώματα (όπως το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση, ή το δικαίωμα μιας θρησκευτικής μειονότητας να ιδρύει χώρους ελεύθερης έκφρασης των θρησκευτικών της δοξασιών) που σε μια δεδομένη συγκυρία δεν έχουν πλειοψηφική στήριξη. Στη βάση αυτής της μεταφυσικής αποδοχής της αρχής της πλειοψηφίας ως πεμπτουσίας της δημοκρατίας, εδράζεται η θέση ότι για την αριστερά, το κοινωνικό σώμα δεν απαρτίζεται από ελεύθερα διαλογιζόμενους πολίτες – απόλυτα υπεύθυνους για τις επιλογές και τις πράξεις τους, αλλά από άτομα – φορείς των πιο διαφορετικών μορφών οικονομικού και ιδεολογικού καταναγκασμού, που σχετικοποιούν, αν δεν αναιρούν απόλυτα τα όποια θεσμικά κατοχυρωμένα δημοκρατικά δικαιώματα και τις όποιες πολιτικές ελευθερίες.
Αν όμως για την αριστερά η δημοκρατία δεν εξαντλείται στη θέσπιση κανόνων δημοκρατικής πλειοψηφίας για τα πάντα, κατά μείζονα λόγο ο σοσιαλισμός (η συλλογική οργάνωση των εργαζόμενων απέναντι στους χθεσινούς εκμεταλλευτές τους, και στις δομές που τείνουν να αναπαράγουν σχέσεις εκμετάλλευσης και υποταγής) δεν μπορεί να ανάγεται στην αποθέωση της δημοκρατίας, των ελευθεριών και των δικαιωμάτων. Ας δώσουμε κάποια παραδείγματα:
Α. Η διεύρυνση των συνδικαλιστικών ελευθεριών, ακόμα και στην πιο προωθημένη, συμμετοχική εκδοχή της, όχι μόνο δεν μπορεί να υπερβεί τη σχέση της μισθωτής εργασίας, αλλά αντίθετα, την προϋποθέτει. Και για να είμαστε πιο ακριβείς, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες, ως σύστημα διευθέτησης των διαφορών μεταξύ μισθωτών και εργοδοσίας, δεν μπορούν να αμφισβητήσουν τις «αξίες» της εργασιακής πειθαρχίας, τις κυρώσεις σε βάρος αυτών που την παραβαίνουν, κλπ.
Β. Η βελτίωση της οικονομικής θέσης των μισθωτών μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας ή μέσω αναδιανεμητικών πολιτικών (η «οικονομική δημοκρατία», σύμφωνα με ένα παραδοσιακό λεξιλόγιο) δεν οδηγεί κατ’ ανάγκην σε κάποια αποδυνάμωση των εμπορευματικών σχέσεων, δεν συμβαδίζει υποχρεωτικά με τη λογική των δωρεάν δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών της παιδείας, της υγείας, του περιβάλλοντος, κοκ, δεν ανταγωνίζεται εκ προοιμίου τη δικτατορία της αγοράς.
Γ. Τέλος, η όποια διεύρυνση των δημοκρατικών και πολιτικών ελευθεριών δεν αμφισβητεί τον πυρήνα των αξιωμάτων πάνω στα οποία εδράζεται το πλέγμα των αστικών σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης, το αστικό δίκαιο. Κι όμως, ο Μαρξ, από την εποχή των πρόχειρων σημειώσεων της κριτικής του Προγράμματος της Γκότα (1875) είχε ήδη επισημάνει την αναγκαιότητα της ρήξης με τις αρχές του αστικού δικαίου, κυρίως με τις ιδέες των «ελεύθερων πολιτών» που είναι σε θέση να συνάπτουν ανεμπόδιστα «αμοιβαία επωφελείς» εμπορικές σχέσεις μεταξύ τους, σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις επιλογές τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το πιο φιλόδοξο ιστορικό εγχείρημα ανατροπής των δομών της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας, η κινέζικη πολιτιστική επανάσταση, εστίασε την κριτική της στο αστικό δίκαιο και ενθάρρυνε τη δημιουργία ενός κινήματος μαζών που θα οδηγούσε σε μια έμπρακτη αμφισβήτηση του αστικού δικαίου. Η ίδια η κινέζικη πολιτιστική επανάσταση, η βίαιη είσοδος των λαϊκών μαζών στο ιστορικό προσκήνιο, με τις αντιφάσεις και τις ανεπάρκειες που φυσιολογικά θα συναντήσουμε σε ένα τέτοιο πρωτοφανή κοινωνικό πειραματισμό, δεν οργανώθηκε στο όνομα της οικοδόμησης ενός «σοσιαλισμού με δημοκρατία και ελευθερία», αλλά μάλλον στο όνομα μιας ανελέητης κριτικής σε κάθε κληρονομιά του αστικού κόσμου, μιας κριτικής που γίνεται όχι από τους «ελεύθερους πολίτες» αλλά από ένα νέο υποκείμενο που εισβάλλει για πρώτη φορά στο ιστορικό προσκήνιο, και που αναζητεί ακόμα ένα προσφορότερο όνομα: τις μάζες.
Θα κλείσω αυτό το σημείωμα με μια αναγκαία τελευταία παρατήρηση: Θα ήταν λάθος αν οι αναφορές στην κινέζικη πολιτιστική επανάσταση που προηγήθηκαν να υποκαταστήσουν μια απογειωμένη συζήτηση για το σοσιαλιστικό-δημοκρατικό-ελεύθερο μέλλον με μια εξ ίσου απογειωμένη συζήτηση για το όποιο σοσιαλιστικό παρελθόν. Προσωπικά είμαι πεισμένος ότι κάθε συζήτηση για το σοσιαλισμό δεν μπορεί παρά να ξεκινά από την ανάγκη να συναντήσουμε, να πολιτικοποιήσουμε και να δώσουμε προοπτική στην αντίσταση απέναντι στη σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα, μια αντίσταση που ευτυχώς, η δυστυχώς, υπάρχει ανεξάρτητα από μας, ίσως και σε πείσμα μερικών από μας.

Χρ. Βαλλιάνος

ΛΑϊΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ DAVINCI!!

Για όσους δε γνωρίζουν το κτήμα Σιστοβάρη είναι κληροδότημα στο Δήμο Αγίας Παρασκευής και ΗΤΑΝ ένας καταπράσινος χώρος στο κεντρικότερο σημείο της πόλης (στην οδό Αγίου Ιωάννου). Μετά από κομπίνες επί κομπινών, το κτήμα μεταμορφώθηκε στο περιβόητο DaVinci, ένα μεγαθήριο χλιδάτης κατανάλωσης με πισίνες, φοίνικες, σεκιουριτάδες και στο πρώτο Ferrari Club επί Αθηναϊκού εδάφους, μια κλειστή λέσχη μόνο για πλούσιους , με μπράβους, μαφιόζους, Βαρδινογιάννηδες κι άλλους βρυκόλακες να παρελαύνουν καθημερινά..Η συνέλευση μας έγινε σε παρακείμενο σχολείο (μόλις 100 μέτρα από το DaVinci) υπό το άγρυπνο βλέμμα 2 περιπολικών και ασφαλιτών που ανησυχούσαν για τις διαθέσεις μας. Η προσέλευση του κόσμου ήταν θεαματική. Μόνο στην αρχή ήμασταν 70 ενώ συνολικά πρέπει να πέρασαν πάνω απο 100-110 κάτοικοι, πολλά νέα παιδιά, μαθητές, φοιτητές, εργαζόμενοι αλλά και μεσήλικες. Η κουβέντα ξεκίνησε πρώτα ενημερωτικά, δηλαδή τι έχει συμβεί ακριβώς στο κτήμα, νομικές παραβιάσεις κτλ. Μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι κάτοικοι της Αγίας απλά επιστρέφουν στο προάστιο για να κοιμηθούν εμπιστευόμενοι πλήρως τα κοινά στους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους. Πάντως, το χρόνιο κλίμα ηττοπάθειας ανατράπηκε και στη συζήτηση επικράτησε μεγάλος ενθουσιασμός για έναρξη κινητοποιήσεων. Στο τέλος μάλιστα αποφασίστηκε ομόφωνα επιτόπου πορεία στην Αγίου Ιωάννου προς το DaVinci!! Επιστρατεύτηκε πρόχειρα το πανό μας, που καλούσε για τη συνέλευση και 80 περίπου κάτοικοι βγήκαμε στους δρόμους. Οι περαστικοί μάς κοιτούσαν αποσβολωμένοι! Πορεία στην Αγία Παρασκευή;;; Ο παλμός ήταν δυναμικότατος και αρκετοί νεαροί ενώθηκαν μαζί μας. Η κυκλοφορία κλείστηκε , μοιράστηκαν κείμενα και μερικά συνθήματα ήταν:
ΤΟ ΚΤΗΜΑ ΣΙΣΤΟΒΑΡΗ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΟ ΛΑΟ, ΠΑΡΤΕ ΤΙΣ ΦΕΡΡΑΡΙ ΣΑΣ ΚΑΙ ΦΥΓΕΤΕ ΑΠΟ ΔΩ.
ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΤΙΣΤΑΘΟΥΜΕ Σ'ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ, ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΜΑΣ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝΕ ΜΟΝΤΕΡΝΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ.
ΕΞΩ ΟΙ ΦΕΡΡΑΡΙ, ΑΠΟ ΤΟ ΣΙΣΤΟΒΑΡΗ!
Συνοπτικά, η συνέλευση καταφέρθηκε ενάντια στη γενική επίθεση που δέχονται οι δημόσιοι χώροι (Παρκάκι Κύπρου-Πατησίων στην Κυψέλη, Παγκράτι) αποφάσισε καμία ανοχή και καμία υποχώρηση στην υπόθεση και πίεση με κάθε μέσο.Την Τρίτη 16 Φεβρουαρίου στις 19.30 αποφασίστηκε παρέμβαση στο δημοτικό συμβούλιο με τα εξής αιτήματα: 1) Άμεση απόδοση του κτήματος Σιστοβάρη στο Δήμο και τους κατοίκους του και 2) να αφαιρεθεί η άδεια λειτουργίας του παράνομου καταστήματος "Da Vinci".

Επόμενη ανοιχτή συνέλευση κατοίκων: Κυριακή 22 Φεβρουαρίου στο 1ο Δημοτικό στις 17.00

ΚΤΗΜΑ ΣΙΣΤΟΒΑΡΗ: ΓΙΑΤΙ ΑΦΟΡΑ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ Η 16Η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

Όλοι και όλες έχουμε, αναμφίβολα, προσέξει το μπαρ-ρεστοράν-φερράρι κλαμπ DaVinci, που δεσπόζει στην αρχή της Αγίου Ιωάννου, τον κεντρικότερο δρόμο της Αγίας Παρασκευής. Λίγες και λίγοι όμως πρόσεξαν τη σταδιακή μεταμόρφωση του χώρου από το 2004 μέχρι σήμερα, από νηπιαγωγείο με χώρους πρασίνου στο σημερινό τερατούργημα. Τι συνέβη τελικά με το «κτήμα Σιστοβάρη» όπως είναι γνωστό και για τι προοριζόταν;
Το κτήμα αυτό, ιδιοκτησία του Αθανασίου Σιστοβάρη προοριζόταν σύμφωνα με τη διαθήκη του, να αποδοθεί οριστικά στο δήμο της Αγίας Παρασκευής για κοινωφελείς σκοπούς, 50 χρόνια μετά το θάνατό του (1975). Υποχρέωση των κληρονόμων παράλληλα, μέχρι την απόδοση του κτήματος, είναι η ήπια χρήση του. Παρόλα αυτά ο κληροδόχος του κτήματος, παρακάμπτοντας οποιοδήποτε νομικό περιορισμό, το πούλησε στην εταιρεία Σαμουρέλη. Αυτός με τη σειρά του παραβιάζοντας κάθε νόμο προσέβαλε την διαθήκη επί της ουσίας χτίζοντας το DaVinci, εξασφαλίζοντας έτσι την κατοχύρωση του χώρου και την ιδιωτικοποίησή του. Καθορίζει δηλαδή με το έτσι θέλω την χρήση του μόνο από τους νεόπλουτους ιδιοκτήτες φεράρι και όχι για τους κατοίκους της Αγίας Παρασκευής στους οποίους θα έπρεπε να ανήκει, μετατρέποντας το χώρο σε ναό του σύγχρονου lifestyle. Παράλληλα, το πεζοδρόμιο έξω από το κατάστημα είναι για την αποκλειστική χρήση των πελατών του, καθιστώντας δύσκολη την πρόσβαση του από τους περαστικούς καθώς λειτουργεί ως πάρκινγκ.
Από την άλλη, σε αυτήν την σαρωτική επέλαση της εταιρείας Σαμουρέλη και του καταναλωτικού αυτισμού που περικυκλώνει σιγά σιγά την Αγίου Ιωάννου η στάση των δημοτικών παρατάξεων ήταν ασαφής έως και συναινετική, αφού δεν έκανε τίποτα απολύτως ουσιαστικό για να περάσει το κτήμα στην κυριότητα του δήμου, αφήνοντας ένα τόσο σημαντικό ζήτημα στο περιθώριο της επικαιρότητας. Η αδρανής στάση των παρατάξεων έδωσε ελευθερία κινήσεων στον κληρονόμο του κτήματος για να αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς προς δικό του όφελος. Η ιστορία πάντως επιδιώκεται να κλείσει στις 16 Φεβρουαρίου, οπότε και θα γίνει η δίκη για το αν θα περάσει οριστικά το κτήμα στον δήμο ή στον ιδιώτη που το διεκδικεί με την πάροδο των 50 χρόνων (2025), με πιθανότερο το δεύτερο ενδεχόμενο.

Την ίδια στιγμή παρακολουθούμε να πλήττονται και οι τελευταίοι κοινόχρηστοι χώροι, τα πάρκα να μετατρέπονται σε πάρκινγκ ή να ιδιωτικοποιούνται. Χαρακτηριστικό είναι το πρόσφατο παράδειγμα του άλσους στην Κύπρου και Πατησίων και η επαπειλούμενη καταστροφή του άλσους Παγκρατίου με τη κατασκευή θεάτρου. Το πράσινο των πάρκων αντικαθίσταται από τις στολές των ΜΑΤ και την ιδιωτική αυθαιρεσία, ενώ οι κάτοικοι που διαμαρτύρονται μετατρέπονται αυτομάτως σε «ταραξίες» και αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι. Κάθε έννοια του λογικού χάνεται, όταν τα ΜΑΤ που φυλούσαν ένα πλαστικό χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Σύνταγμα την περίοδο της εξέγερσης των Δεκεμβριανών, τώρα ξυλοφορτώνουν τους πολίτες που αγωνίζονται για τα πραγματικά δέντρα του δήμου τους.
Η Αγία Παρασκευή δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση, καθώς η ζωή γίνεται όλο και πιο ασφυκτική με το μποτιλιάρισμα που προκαλούν οι καφετέριες στην Αγίου Ιωάννου και οι συνέπειες αυτών – μην ξεχνάμε το μαφιόζικο χτύπημα στην πλατεία Αγίου Ιωάννου πριν από δύο χρόνια, που κάθε άλλο παρά άσχετο με τις καφετέριες ήταν.
Η έλλειψη δημόσιων χώρων που θα είναι ανοιχτοί για τον κόσμο δημιουργεί κενά στην επικοινωνία, τη συνάντηση και την ανάδειξη πολιτικών ζητημάτων που αφορούν τους κατοίκους, από τους κατοίκους. Οι πλατείες υποβαθμίζονται και, την ανάγκη των ανθρώπων για επικοινωνία και πραγματική παρέμβαση στις ζωές και στην καθημερινότητά τους, αντικαθιστά το άνετο παρκάρισμα. Στην Αγία Παρασκευή, η απουσία ενός τέτοιου μεγάλου χώρου όπου θα μπορούν να συζητάνε συλλογικότητες και οι κάτοικοι, ή να παίρνουν μέρος σε πολιτιστικές δραστηριότητες, είναι παραπάνω από αισθητή.
Ο εγκλωβισμός στην ιδιωτική μας σφαίρα ουσιαστικά υποβαθμίζει και την ανάγκη μας για μία δημόσια έκφραση του χώρου στον οποίο όλοι και όλες ανήκουμε και κάνει να φαίνεται η επιστροφή μας στο ιδιωτικό, μονόδρομος. Γι’αυτό και η επανοικειοποίηση των δημόσιων χώρων δημιουργεί αυτά τα σημεία αναπνοής της πόλης που χρειαζόμαστε, για να μετατοπίσουμε το κέντρο του ενδιαφέροντος από τα σπίτια στις πλατείες. Μόνο αυτή η διεκδίκηση μετατρέπει κενούς και ουδέτερους χώρους σε ζωντανά κύτταρα μίας κοινωνίας.

Για εμάς, που είμαστε κάποιοι κάτοικοι της Αγίας Παρασκευής και των γύρω περιοχών σκοπός μας δεν είναι να λειτουργήσουμε ως υπερασπιστές της διαθήκης του Σιστοβάρη ούτε υπέρ της απόδοσης του κτήματος στο δήμο για κάθε χρήση γενικά. Αντιπροτείνουμε την απόδοση του κτήματος στους κατοίκους της περιοχής με σκοπό να μετατραπεί σε ανοικτό, ζωντανό χώρο για όλες και όλους. Έναν χώρο όπου οι κάτοικοι θα μπορούν να συζητάνε θέματα που τους αφορούν και θα αναδεικνύονται πολιτικά και πολιτιστικά θέματα. Φτάνει πια με τους κακόγουστους φοίνικες του DaVinci και την αδράνεια των δημοτικών παρατάξεων για το ζήτημα. Για να σταματήσουν να παίρνουν αποφάσεις για εμάς χωρίς εμάς, για να γίνουμε ενεργοί συντελεστές των ζωών μας,


ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΤΗΜΑΤΟΣ ΣΙΣΤΟΒΑΡΗ ΣΤΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ


ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΧΩΡΟΙ ΜΑΣ ΑΝΗΚΟΥΝ

ΑΝΟΙΧΤΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ 15/2 ΣΤΙΣ 17:00 ΣΤΟ 1Ο ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ




Πρωτοβουλία κατοίκων από Αγία Παρασκευή και γύρω περιοχές
dialogos.polis@gmail.com

Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΟΥ ΔΕΚΕΜΒΡΗ

Την ΚΥΡΙΑΚΗ 8 Φλεβάρη, στις 11:00 το πρωί, στο Γυμνάσιο Κωφών και Βαρηκόων (Πίνδου 27 Κοντόπευκο),
η ομάδα του Πολιτικού Καφενείου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Αγίας Παρασκευής θα κάνει
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ για την ΕΞΕΓΕΡΣΗ του ΔΕΚΕΜΒΡΗ
με τους ΜΑΘΗΤΕΣ και τα 15/μελή τους.
Θα παραβρεθούν και θα μιλήσουν οι:
Δ. Μπελαντής
Δ. Τζανακόπουλος

ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΛΥΡΙΚΗΣ - ΚΑΤΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Ένα ζωντανό παράδειγμα αυτοοργάνωσης και αναστοχασμού της πολιτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας.

Αξίζει να επισκεφτείτε την εξεγερμένη λαϊκή σκηνή της Λυρικής για να δείτε μια δημιουργική μετεξέλιξη του πνεύματος του Δεκέμβρη. Προσοχή όμως! Μην πάτε σαν να είσασταν θεατές του Μεγάρου Μουσικής. Όχι γιατί θα "φάτε Πόρτα" αλλά γιατί θα διαψευστούν οι προσδοκίες σας. Ακολουθεί το πρόγραμμα της Τετάρτης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΤΕΤΑΡΤΗ 04 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009- 11:00 - 12:00 ομάδα εργασίας για δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού κατάληψης- 12:00 - 13:00 ομάδα εργασίας για δημιουργία free press- 13:00 - 14:00 ομάδα εργασίας για δημιουργία και δραματοποιήση παραμυθιού- 14:00 - 17:00 συζήτηση με θέμα: "καλλιτέχνης, εργάτης της τέχνης ή τι άλλο;"- 17:00 - 18:00 μασάζ- 18:00 - 19:00 παράσταση "Νεκρό σώμα", "Ποιήματα"- 19:00 - 20:00 Τai Chi- 20:00 - 21:30 Προβολή της ταινίας "Ράδιο Αλίκη"\κουκλοθέατρο- 21:30 Γενική Συνέλευση- 23:30 Προβολή ταινίας "Μια ματιά στην αυτοοργανωμένη μουσική σκηνή"

http://apeleftheromenilyriki.blogspot.com/