Σήμερα, μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή
που υπάρχει η τηλεόραση.
Τα ΜΜΕ, μαζί με την εκάστοτε πολιτική εξουσία και το τραπεζικό
σύστημα, αλληλοσυμπληρώνονται κ δημιουργούν το τρίγωνο της διαπλοκής με βασικό
στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους. Στην ελλάδα, αποτέλεσαν τους
ιδεολογικούς στυλοβάτες των κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, που έφεραν την κοινωνία στην
εξαθλίωση.
Στις ολιγοπωλιακές και μονοπωλιακές επιχειρήσεις των μίντια, οι
εργασιακές σχέσεις είναι ακαθόριστες και αδιαφανείς, ενώ υπάρχει
υπερσυγκεντρωτισμός της εξουσίας σε μερικά πρόσωπα που ελέγχουν ένα μεγάλο
αριθμό μέσων, δημιουργώντας μάλιστα πολλαπλές ταυτότητες προκειμένου να
προσεκλύσουν ένα ευρύτερο κοινό. Στην εποχή της κρίσης, αλλά και στην εποχή της
υποτιθέμενης ευημερίας, τα αστικά μέσα, υπηρετώντας τα κέντρα εξουσίας και τα
δικά τους παράκεντρα, έχουν δημιουργήσει ένα σύστημα αυστηρά υποκινούμενης κ
ελεγχόμενης ενημέρωσης. Στην πλειονότητα των συστημικών μέσων, δεν υπάρχει
καθαρή ενημέρωση, ούτε μια στοιχειώδης συνείδηση στη μετάδοση σημαντικών
θεμάτων. Η πίεση που ασκείται στους δημοσιογράφους από τις ηγετικές ομάδες,
περιορίζει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία στα όρια του επιτρεπτού και του
δυνατού, όπως αυτά ορίζονται από το καπιταλιστικό σύστημα.
Η λογοκρισία είναι σκληρή, αφού γίνεται με όρους ελεύθερης αγοράς,
με τη μορφή της εξάρτησης από τη διαφήμιση, του υψηλού κόστους εισαγωγής των
ΜΜΕ και της συνεχούς αύξησης των ολιγοπωλίων. Αυτό σημαίνει ότι οι φωνές που θα
ακουστούν περισσότερο, είναι φυσικά εκείνες που διαθέτουν το κεφάλαιο.
Ξέρουμε ότι ένα ευρύτατο φάσμα μέσων ελέγχεται από συγκεκριμένα
πρόσωπα. Για παράδειγμα ότι ο τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός σταθμός του Σκάι, η
Καθημερινή, η μελωδία και ο red, υπάγονται στον Όμιλο Αλαφούζου, το έθνος και
ένα μέρος των μετοχών του Mega ανήκει στον Όμιλο Μπόμπολα, ενώ ο Όμιλος
Βαρδινογιάννη ελέγχει μια σειρά από μέσα, όπως το Star, το Mega, την Espresso
και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς Δίεση και Rock fm. Γνωρίζοντας όλα αυτά, πώς
μπορεί κανείς να εμπιστευτεί τα μέσα? Πώς μπορεί να διακρίνει την αλήθεια από
την προπαγάνδα?
Είναι γεγονός πως τα μέσα, όντας ταξικά, μεταβάλλουν και
χειραγωγούν την πραγματικότητα, αντί να λειτουργούν ως καθρέφτης της. Επιλέγουν
να πολώνουν το κοινό, χρησιμοποιώντας προπαγανδιστικό λόγο, ο οποίος, στην
σύγχρονη Ελλάδα, έχει μετατραπεί σε καθεστώς. Αυτό συμβαινει διότι υπάρχει
πόλωση σε όλες τις εκφάνσεις του κοινωνικο-πολιτικού γίγνεσθαι και διευρύνει το
χάσμα μεταξύ ανώτερων και κατώτερων κοινωνικών τάξεων, δημιουργώντας μια
κατάσταση επισφαλούς και απειλούμενης ταξικής κυριαρχίας. Η προπαγάνδα,
μεταλάσσει δημιουργικά, συστημικά και οργανωμένα την αλήθεια, με στόχο τη
διατήρηση αυτής της κυριαρχίας. Μεγαλοδημοσιογράφοι και πρόσωπα που έχουν
στρατευτεί με το ισχύον ταξικό καθεστώς, μέσω του δημόσιου λόγου και της
πειθούς, ενισχύουν την προπαγάνδα και τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη. Τα ΜΜΕ είναι
καπιταλιστικές επιχειρήσεις αφού τα κοινωνικο-οικονομικά τους συμφέροντα
τάσσονται με εκείνα του καπιταλιστικού συστήματος και με τη στάση τους,
ενισχύουν τις πολιτικές δυνάμεις που το υπηρετούν.
Πιο συγκεκριμένα, τα μίντια ευθύνονται εν μέρει για την επιβαρυνση
της χώρας με το χρέος και το έλλειμα. Πρώτον, ευθύνονται για τα δάνεια τα οποία
παίρνουν, δεύτερον για τις ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβάλλουν και τις
πληρώνει το κράτος και τρίτον για τη φοροδιαφυγή. Υπάρχουν όμιλοι ΜΜΕ που δεν
θα έπρεπε να λειτουργούν, διότι τα κεφάλαιά τους δεν ξεπερνούν το 10% και
σύμφωνα με το νόμο του κράτους, αν μια επιχείρηση έχει κάτω απο 10% κεφάλαιο,
πρέπει να κλείσει. Μέχρι σήμερα, οι ελληνικές κυβερνήσεις, ποτέ δεν προχώρησαν
στο κλείσιμο αυτών των ομίλων, όπως κάνουν με άλλες επιχειρήσεις. Το 2011 πχ,
οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, όφειλαν στο ελληνικό κράτος 41 εκατ. ευρώ, τα
οποία τελικά πλήρωσε το ελληνικό δημόσιο. Τα ιδιωτικά ΜΜΕ, από το '95 κ μετά
λειτουργούν χωρίς καμία αδειοδότηση. Το ύψος του ποσού που έπρεπε να
καταβάλλουν και πλήρωσε το κράτος από το '95 μέχρι το 2013 ήταν 500 εκ ευρω. Για
200 εκ ευρώ έλειμμα, έγιναν τελικά περικοπές στις συντάξεις. Αυτή είναι η υλική
συμβολή των ελληνικών mainstream μέσων στην κρίση. Έχουν οικονομική ευθύνη για
το χρέος. Παραταύτα, μεχρι και πριν λιγους μηνες συνεχιζαν να δανειοδοτούνται
με όρους απροσδιόριστους και ασαφείς.
Πώς είναι δυνατόν οι μέτοχοι των ΜΜΕ να συντηρούν ελλειμματικά
μεσα?
Τα μμε που λανσάρουν μια δήθεν εικόνα υγιούς επιχειρηματικότητας,
βασιζονται στην χρηματοδότηση του κράτους. Ουσιαστικά στην Ελλάδα, ο πνεύμονας
των ιδιωτικών σταθμών, δεν είναι τα κεφάλαια των ιδιωτών τους, αλλά οι κρατικές
χρηματοδοτήσεις μέσω των διαφημίσεων, η έμμεση επιδότηση λόγω της παράνομης
κατάληψης χωρίς να αποδίδουν φόρους και τέλη, η άμεση επιδότηση λόγω των
εγγυημένων αγορών χρήματος απο τις τράπεζες με υψηλη εποπτεία, αλλά και το
πράσινο φως κρατικών λειτουργών, υπουργών κ πολιτικών του πάλαι ποτέ
ομοιοπολικού δικομματισμού των γαλαζοπράσινων στρατοπέδων. Ο υπέρογκος και
εξωπραγματικός δανεισμός των ΜΜΕ είναι ένα από τα μεγάλα σκάνδαλα της σημητικής
και σαμαροβενιζελικής εποχής. Τα λεφτά των δανειων, δεν προορίζονται για τις
παραγωγές αλλά τοκίζονται σε λογαριασμούς στην Ελβετία ή το Λουξεμβούργο, ενώ
ορισμένοι “διορατικοί” καναλάρχες κ εκδότες, κατέχουν ακίνητα στο Λονδίνο, το
Μαϊάμι και τη Γαλλική Ριβιέρα.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με έρευνες, 8 στους 10 πολίτες δεν
εμπιστεύονται τα εγχώρια ΜΜΕ, κυρίως την τηλεόραση και τον τύπο. Το γεγονός
έλλειψης εμπιστοσύνης έγινε ακόμα πιο έντονο, αφού με την ανάληψη της εξουσίας
από το Σύριζα, τα συστημικά μέσα ξεκίνησαν δριμύ και οξύτατο πόλεμο κατά της
Κυβέρνησης και έφτασαν στα όρια της χυδαιότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα
αποτελεί η στάση των τηλεοπτικών μίντια, κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος οπου
ο κοινωνικός κανιβαλισμός έφτασε στο απόγειό του στον κρισιμότερο αγώνα
παλινόρθωσης του παλιού κατεστημένου. Τα μμε εξαπολύωντας ακατάσχετη
κινδυνολογία, κάνοντας εκστρατεία φόβου με τρομολαγνικά σενάρια, προβάλλοντας
ψευδή γκάλοπ, προπαγάνδιζαν με ακραία ξεδιαντροπιά το “ΝΑΙ”.
Ακόμα και η ΕΣΗΕΑ, που υποτίθεται είναι το ανεξάρτητο
συνδικαλιστικό σωματείο των δημοσιογράφων, συντάχθηκε κραυγαλέα με τους
βαρόνους της διαπλοκής και εναντιώθηκε στην Κυβέρνηση διότι θέλησε με το ν/σ
για τις τηλεοπτικές άδειες, να βάλει ένα τέλος στο σημερινό τριτοκοσμικό
ραδιοτηλεοπτικό τοπίο. Κήρυξε απεργία, υποστηρίζοντας ανενδοίαστα το σκεπτικό
των καναλαρχών και τα σκοτεινά παιχνίδια του ΕΣΡ. Είναι η ίδια ΕΣΗΕΑ, που
σφύριζε αδιάφορα τη στιγμή που τα κανάλια τόσα χρόνια επέβαλαν το μνημόνιο στη
συνείδηση της κοινής γνώμης και λοιδορούσαν την κοινωνία.
Για 40 ολοκληρα χρόνια, δομήθηκε ένα σύστημα πολιτικής και
οικονομικής, θεσμικής και παραθεσμικής εξουσίας που θέριεψε περισσότερο στα
χρόνια της κρίσης.
Ως φοιτήτρια
δημοσιογραφίας, αντιλαμβάνομαι όλη αυτή τη κατάσταση κ βλεπω οτι έχει ωθήσει
πολλούς νέους δημοσιογράφους να συμβιβαστούν με το κυρίαρχο συστημα, να
ανταλάσσουν τις αξίες τους για μία πενιχρά αμειβόμενη δουλειά και να
μετατρέπονται σε πιόνια του συστήματος. Ωστόσο, δεν είναι λίγη η εκροή νέων στο
εξωτερικό προκειμένου να βρουν καλύτερες συνθήκες δουλειάς και ζωής. Βεβαια,
δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και στα μίντια, δεν είναι λίγα τα περιστατικά
οικογενειοκρατίας, αφού υπάρχουν και εκείνοι, που προσλαμβάνονται
ρουσφετολογικά σε μεγάλα κανάλια, αφού είναι παιδιά, εγγόνια, ανίψια του Χ
μεγαλοδημοσιογράφου.
Όμως, ποιά είναι η άποψη της νέας γενιάς για τα ΜΜΕ; Αυτό πρέπει
να μας απασχολεί. Τα μέσα, λειτουργώντας ως ιδεολογικός μηχανισμός του κράτους,
εισβάλλουν στις συνειδήσεις των νέων, παραμερίζουν την κριτική τους σκέψη και
με ύπουλο τρόπο τείνουν να δημιουργούν ανθρώπους που θα είναι υποχείριά τους
και θα ακολουθούν τα δικά τους πρότυπα. Παρόλα αυτά, σε αντίθεση με τις
παλιότερες γενιές, παρατηρούμε ότι η νέα γενιά έχει κάνει μεταστροφή στα
ηλεκτρονικά μέσα, αφού δεν εμπιστεύεται τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Αυτό
αποκρυσταλλώνεται και στην συνολική αμφισβήτηση των νέων για το όλο σύστημα. Τα
μέσα τείνουν να στηλιτεύουν, να στοχοποιούν και να εκμηδεκνίζουν τις
διεκδικήσεις της νέας γενιάς. Δεν προβάλλουν την καθημερινότητα και τα προβλήματα
που απασχολούν τους νέους ανθρώπους. Υπάρχει έλλειψη σοβαρών νεανικών
προγραμμάτων και καμία προσπάθεια βελτίωσης της
υπαρχουσας κατάστασης. Η μεταστροφή των νέων προς το internet, είναι μια
αμφιλεγόμενη εξέλιξη, αφού η μορφή του μέσου δεν εξασφαλίζει την απριόρι τήρηση
κανόνων δεοντολογίας ή τη σφαιρικότητα της ενημέρωσης. Διότι, μπορεί το
διαδίκτυο να εκθειάζεται για την πολυφωνία του, αλλά εκεί έχουν βρει καταφύγιο
η λασπολογία, ο κιτρινισμός & η αστήρικτη, πλαστή προπαγάνδα.
Πιστεύω ότι ορισμένα πλουραλιστικά μέσα όπως ο ραδιοφωνικός
σταθμός Στο Κοκκινο, το left, η εντυπη κ ηλεκτρονικη Αυγη, θα μπορούσαν να
περιλαμβάνουν στήλες με θέσεις της νεολαίας μια φορά την εβδομάδα, να δίνουν
φωνή στους νέους και να προωθούν τα αιτήματά τους. Οραματίζομαι έναν κόσμο όπου
η δημοσιογραφία δεν θα ταυτίζεται με ονόματα όπως Τρέμη, Μπογδάνος,Πορτοσάλτε
κτλ. Οφείλουμε εμείς οι νέοι να πρωτοστατήσουμε για να το αλλάξουμε. Αυτοί
συμβολίζουν πια το παρελθόν, εμείς όμως συμβολίζουμε το μέλλον.
Είμαστε εδώ, μαζί θα αγωνιστούμε και μαζί θα νικήσουμε. Γιατί...
όπως λέμε και στη νεολαία, έχουμε έναν κόσμο να αλλάξουμε. Θα τα καταφέρουμε!
