Του Μπάμπη Μπιλίνη*
Ως ΣΥΡΙΖΑ έχουμε το καθήκον, εκτός από την καθημερινή αναμέτρηση με τα προβλήματα των κοινωνικά αδύνατων και την επίλυση των αδιεξόδων που αντιμετωπίζουν, να αναμετρηθούμε και με την Ιστορία. Να βρούμε το υπόδειγμα διακυβέρνησης της Αριστεράς στον 21ο αιώνα σε μια ανεπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, που, εκτός από την αναγκαία, ως μεταβατικό στάδιο, αστική μεταρρύθμιση, να ανοίγει με συνεχείς αγώνες και ρήξεις τον δημοκρατικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό. Να φτιάξουμε ταυτόχρονα και παράλληλα το εργαλείο για την ιστορική πορεία που καλούμαστε να διασχίσουμε, το κόμμα της αριστεράς του 21ου αιώνα.
Το υπόδειγμα του κόμματος, του κόμματος «νέου τύπου», που έχουμε από τον προηγούμενο αιώνα, στηρίχθηκε πάνω στην κυρίαρχη βασική κοινωνική αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας, όπως αυτή περιγράφεται στη μαρξιστική - λενινιστική θεωρία. Το υπόδειγμα αυτό του κόμματος όμως σήμερα δεν είναι λειτουργικό και ελκυστικό στις κοινωνικές τάξεις που αναφέρονται στην Αριστερά ως πολιτική έκφραση και που η Αριστερά διεκδικεί μέσα από τον πολιτικό της λόγο και δράση να εκφράσει.
Έχουμε λοιπόν το καθήκον, αν θέλουμε να είμαστε δίπλα στις αγωνίες της κοινωνίας, να αναμετρηθούμε με την ιστορική μας παράδοση, να αμφισβητήσουμε τα παραδοτέα από τις προηγούμενες γενιές αγωνιστών της Αριστεράς, που κράτησαν αναμμένη τη φλόγα της κριτικής στον καπιταλισμό σε συνθήκες παρανομίας, πραγματικές ή ιδεολογικές, και να φτιάξουμε το δικό μας υπόδειγμα κόμματος της Αριστεράς του 21ου αιώνα.
Ήδη από τις τελευταίες τρεις δεκαετίες του περασμένου αιώνα, δίπλα, παράλληλα ή διαλεγόμενα με την αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας έχουν αναπτυχθεί και νέα κοινωνικά κινήματα αμφισβήτησης του καπιταλισμού, που προσπαθούν να απαντήσουν σε νέα διλήμματα με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο σύγχρονος κόσμος. Τα διλήμματα
- ιμπεριαλισμός ή ειρήνη,
- κλιματική αλλαγή, περιβαλλοντική υποβάθμιση ή οικολογικός μετασχηματισμός του παραγωγικού, καταναλωτικού μοντέλου και
- οικονομική, εμπορική παγκοσμιοποίηση για μεγιστοποίηση των κερδών του πολυεθνικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου ή δημοκρατία
είναι εξίσου σημαντικά και επηρεάζουν άμεσα την αντίθεση κεφάλαιο - εργασία. Το κόμμα της Αριστεράς του 21ου αιώνα στην οργανωτική του δομή δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη τις νέες κοινωνικές αντιθέσεις και αναμετρήσεις.
Στο ιδρυτικό μας συνέδριο, ως ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθήσαμε στην οργανωτική μας διάρθρωση την πεπατημένη του κόμματος «νέου τύπου», έτσι όπως η παράδοση μας είχε κληρονομήσει. Έτσι οργανωθήκαμε σε οργανώσεις μελών κατά τόπο κατοικίας, τόπο εργασίας και όπου υπήρχε ιδιαίτερος λόγος -μετά από απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής, σύμφωνα με το καταστατικό- και κατά κλάδο εργασίας. Δημιουργήθηκαν με αυτόν τον τρόπο πολυμελείς δυσκίνητες οργανώσεις, που συζητούσαν επί παντός του επιστητού αναπαράγοντας συνήθως την κυρίαρχη στα ΜΜΕ ρητορική και κριτική, χωρίς να μπορούν να συνθέσουν σε πολιτικές προτάσεις προγραμματικού χαρακτήρα.
Η πολιτική προγραμματική δουλειά του κόμματος έμεινε σε μια κλειστή ομάδα γύρω από την Κεντρική Επιτροπή, με τις οργανώσεις μελών να ζητούν «έτοιμη, μασημένη τροφή».
Ακόμα και στις αυτοδιοικητικές εκλογές περίμεναν τις εγκυκλίους και τις προγραμματικές επεξεργασίες του Τμήματος Αυτοδιοίκησης της Κεντρικής Επιτροπής, χωρίς να μπορούν οι ίδιες οι οργανώσεις να συνθέσουν ένα αξιόπιστο τοπικό πολιτικό πρόγραμμα και αυτό φάνηκε και από την απήχηση που δυστυχώς είχαν τα αυτοδιοικητικά μας σχήματα στην πλειονότητά τους. (Οι λαμπρές εξαιρέσεις γνωρίζουν ότι εξαιρούνται και δεν χρειάζεται να αναφερθούν).
Το αποτέλεσμα αυτού του τρόπου οργάνωσης ήταν η συμμετοχή στις συνελεύσεις να είναι περίπου στο τριάντα τοις εκατό (30%) των μελών και μάλιστα με διαφορετική σύνθεση σε κάθε συνέλευση ανάλογα με την επικαιρότητα και τα ενδιαφέροντα.
Η συμμετοχή μας σε κινήματα πόλης και κινήσεις πολιτών, που στήθηκαν γύρω από την αμφισβήτηση που έθεσαν τα νέα κοινωνικά κινήματα, μας ανοίγει καινούργιους δρόμους αναζήτησης τρόπων οργάνωσης. Η οργάνωση των μελών της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ και σεθεματικές οργανώσεις σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά τους και η δικτύωσή τους σε επίπεδο δήμου ή νομού θα αυξήσει τη δημιουργική συμμετοχή των μελών. Θα δώσει ζωή στα τοπικά γραφεία και στέκια του κόμματος.
Μια οργάνωση μελών οικολόγων σε κάποιο νησί των Κυκλάδων, που θα έθετε σε αμφισβήτηση το κυρίαρχο μοντέλο μαζικού τουρισμού προτάσσοντας τον οικοτουρισμό ως βιώσιμη αναπτυξιακή προοπτική, ή μια οργάνωση μελών ανέργων στο Πέραμα, που θα έβαζε στο προσκήνιο τους αποκλεισμένους από το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα ΓΣΕΕ, Εργατικά Κέντρα, ομοσπονδίες, σωματεία, θα δημιουργούσε άλλη, πιο αποδοτική πολιτική συζήτηση και σύνθεση προτάσεων.
Επίσης στο ιδρυτικό μας συνέδριο είχαμε αποφασίσει ότι αποφασιστικά πολιτικά όργανα μεταξύ των συνεδρίων είναι οι οργανώσεις μελών, οι Νομαρχιακές Επιτροπές και η Κεντρική Επιτροπή ακολουθούντες και πάλι την πεπατημένη, αυτό που είχαμε ως υπόδειγμα κόμματος.
Εάν η μεταρρύθμιση του κράτους και ο εκδημοκρατισμός του περνά μέσα από τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από τις αποκεντρωμένες διοικήσεις και την κυβέρνηση στις αιρετές Περιφέρειες και στόχος μας είναι η αναβάθμιση των τελευταίων στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του ρόλου τους στην αποκέντρωση, τότε και η κομματική οργάνωση, για να μπορεί να έχει πολιτικό λόγο, πρέπει να ακολουθήσει την ίδια δομή. Η μέχρι τώρα εμπειρία από τις νομαρχιακές επιτροπές δεν βοήθησε σε αυτή την κατεύθυνση. Η εκλογή Περιφερειακών Επιτροπών ύστερα από περιφερειακά συνέδρια ως αποφασιστικών πολιτικών οργάνων του κόμματος και η μετατροπή των νομαρχιακών οργάνων σε συντονιστικά με στόχο τη δικτύωση θα οδηγήσει σε ουσιαστική πολιτική προγραμματική δουλειά και δράση.
Βρισκόμαστε μπροστά στην ιστορική πρόκληση να προχωρήσουμε στον κοινωνικό και οικολογικό μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, στην πολιτική μεταρρύθμιση και εκδημοκρατισμό της, στην αλλαγή της Δημόσιας Διοίκησης και του κράτους και παράλληλα να οργανώσουμε τις δυνάμεις, το κόμμα μας για να πετύχουμε αυτά τα προτάγματα.
Αλλάζουμε τον εαυτό μας, αλλάζουμε την κοινωνία.
* Ο Μπάμπης Μπιλίνης είναι Συντονιστής της Ν.Ε. Νότιας Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ
