Σε όποιον ρωτά: "πού είναι η εργατική τάξη;" ο Μαρξ απαντά:
"Είναι εκεί όπου ένας άνθρωπος ή μια ομάδα ανθρώπων έχουν συνείδηση της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης και αγωνίζονται να την εκπληρώσουν."
Ας δούμε συγκεκριμένα πώς περιγράφει ο Μαρξ τον χαρακτήρα του κόμματος της εργατικής τάξης στο βιβλίο του Κριτική του Προγράμματος της Γκότα:
"Τελική επιδίωξη του πολιτικού κινήματος της εργατικής τάξης είναι φυσικά η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας. Γι αυτόν το σκοπό χρειάζεται βέβαια προκαταρκτικά μια οργάνωση της εργατικής τάξης... Εκεί όπου η εργατική τάξη δεν είναι αρκετά καλά οργανωμένη για να διεξάγει μια αποφασιστική εκστρατεία ενάντια στην πολιτική εξουσία των κυρίαρχων τάξεων, επιβάλλεται, σε κάθε περίπτωση, να την ελκύσουμε με μία συνεχή ζύμωση ενάντια στην πολιτική στάση των κυρίαρχων τάξεων, στάση που είναι εχθρική απέναντί της. Διαφορετικά παραμένει ένα παιχνίδι στα χέρια αυτών των κυρίαρχων τάξεων".
Το κόμμα είναι μία μαχόμενη οργάνωση. Αυτή όμως η μάχη έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα: Προσανατολίζεται από τη γνώση των αντικειμενικών νόμων της ιστορικής εξέλιξης, που χαράζει τις προοπτικές της εργατικής τάξης και επιτρέπει να ανακαλύψουμε επιστημονικά, με την ανάλυση των αντικειμενικών συνθηκών τα μέσα για τη νίκη. Για το λόγο αυτό η πειθαρχία, σε μια ανάλογη μαχητική οργάνωση δεν μπορεί να στηρίζεται στον αλόγιστο μυστικισμό του αρχηγού, αλλά στην καθαρή επίγνωση του σκοπού, την επιστημονική γνώση και την κριτική των μέσων, την αντικειμενική ανάλυση των συνθηκών.
Αυτή η πειθαρχία, που αποτελείται από συνείδηση και διάγεια, εξασφαλίζει τον μεγαλύτερο δυνατόν συντονισμό του κόμματος, απαιτώντας ένα διαρκές ανέβασμα του επιπέδου συνείδησης και πνευματικής ανάπτυξης του καθενός και της καθεμιάς για να σφυρηλατηθεί έτσι το όργανο της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης.
Πώς θα μπορούσε το κόμμα να αναπτύξει στη μάχη όλη του την αποτελεσματικότητα, αν δεν μπορούσε να δράσει ως ένα οργανωμένο σύνολο, αν ανεχόταν να συνεχίζουν να θεωρούνται ως εποικοδομητικά μέρη του όλου άτομα ή ομάδες τα οποία λειτουργούν ως "δούρειοι ίπποι" μεταφέροντας συνειδητά ή ασυνείδητα την ιδεολογία του εχθρού στο εσωτερικό του κόμματος και λειτουργώντας εξ αντικειμένου διαλυτικά;
Ο ταξικός εχθρός ανεξάρτητα από το ρόλο, τη μορφή ή την ιδιότητα που έχει, αποτελεί ένα σύνολο οργανωμένο. Η διασπορά των δυνάμεων μπροστά του, οδηγεί σε αποτυχία. Η αδυναμία, λοιπόν, της εργατικής τάξης προέρχεται από την επιτυχή,συνήθως, τακτική του ταξικού της εχθρού που είναι γνωστή ως "διαίρει και βασίλευε". Από εδώ προκύπτει η συνεχής ανάγκη για τον αγώνα ενάντια στον καιροσκοπισμό, ο οποίος, με κάθε μορφή του εκφράζει πάντα τη διείσδυση της ιδεολογίας της κυρίαρχης τάξης στις γραμμές της εργατικής τάξης.
Βασικό καθήκον, επομένως, του κόμματος είναι να αγωνίζεται ακαταπόνητα για να συγκροτήσει και να αποκαταστήσει την ενότητα της τάξης. Να μεταμορφώσει αυτήν την ταύτιση, που προκύπτει από τους όρους του παραγωγού της υπεραξίας, και που αποτελεί τη μηχανιστική, την αυτοδύναμη, την αφηρημένη ενότητα της τάξης, σε μια ζωντανή ενότητα και σε συνειδητή και θεληματική ενέργεια, προσανατολισμένη στη μάχη για την συντριβή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Μια τέτοια αντίληψη για το κόμμα αποκλείει κάθε δογματισμό. Χαρακτηριστικά, ο Λένιν έγραφε στο βιβλίο του "Τι είναι οι ' φίλοι του λαού' και πώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες":
"Δεν μπορεί να υπάρχει δογματισμός εκεί όπου το μοναδικό και υπέρτατο κριτήριο της θεωρίας βρίσκεται μέσα στην αντιστοιχία της με την πραγματική πορεία της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης."
Ο δογματισμός θα καταδίκαζε στην αδυναμία το εργατικό κόμμα: θα το καθιστούσε ανίκανο να καθορίσει τη στρατηγική και την τακτική του με βάση μια συγκεκριμένη ανάλυση της πραγματικότητας της στιγμής. Αυτή η συγκεκριμένη ανάλυση προαπαιτεί τη συμμετοχή όλων, την προσεκτική χρησιμοποίηση της προσωπικής πείρας του καθενός. Το κόμμα αποκτά τότε αυτήν την ανώτερη ιδιότητα γνώσης, που αφομοιώνει τους ιδιαίτερους πειραματισμούς κάθε μέλους του, χάρη στην κοινή σε όλους επιστημονική μέθοδο. Η κριτική κι η αυτοκριτική αποτελούν το νόμο ανάπτυξης αυτής της γνώσης, η οποία αποτελεί την προϋπόθεση της αποτελεσματικής δράσης, δηλαδή της νίκης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
"Είναι εκεί όπου ένας άνθρωπος ή μια ομάδα ανθρώπων έχουν συνείδηση της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης και αγωνίζονται να την εκπληρώσουν."
Ας δούμε συγκεκριμένα πώς περιγράφει ο Μαρξ τον χαρακτήρα του κόμματος της εργατικής τάξης στο βιβλίο του Κριτική του Προγράμματος της Γκότα:
"Τελική επιδίωξη του πολιτικού κινήματος της εργατικής τάξης είναι φυσικά η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας. Γι αυτόν το σκοπό χρειάζεται βέβαια προκαταρκτικά μια οργάνωση της εργατικής τάξης... Εκεί όπου η εργατική τάξη δεν είναι αρκετά καλά οργανωμένη για να διεξάγει μια αποφασιστική εκστρατεία ενάντια στην πολιτική εξουσία των κυρίαρχων τάξεων, επιβάλλεται, σε κάθε περίπτωση, να την ελκύσουμε με μία συνεχή ζύμωση ενάντια στην πολιτική στάση των κυρίαρχων τάξεων, στάση που είναι εχθρική απέναντί της. Διαφορετικά παραμένει ένα παιχνίδι στα χέρια αυτών των κυρίαρχων τάξεων".
Το κόμμα είναι μία μαχόμενη οργάνωση. Αυτή όμως η μάχη έχει έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα: Προσανατολίζεται από τη γνώση των αντικειμενικών νόμων της ιστορικής εξέλιξης, που χαράζει τις προοπτικές της εργατικής τάξης και επιτρέπει να ανακαλύψουμε επιστημονικά, με την ανάλυση των αντικειμενικών συνθηκών τα μέσα για τη νίκη. Για το λόγο αυτό η πειθαρχία, σε μια ανάλογη μαχητική οργάνωση δεν μπορεί να στηρίζεται στον αλόγιστο μυστικισμό του αρχηγού, αλλά στην καθαρή επίγνωση του σκοπού, την επιστημονική γνώση και την κριτική των μέσων, την αντικειμενική ανάλυση των συνθηκών.
Αυτή η πειθαρχία, που αποτελείται από συνείδηση και διάγεια, εξασφαλίζει τον μεγαλύτερο δυνατόν συντονισμό του κόμματος, απαιτώντας ένα διαρκές ανέβασμα του επιπέδου συνείδησης και πνευματικής ανάπτυξης του καθενός και της καθεμιάς για να σφυρηλατηθεί έτσι το όργανο της απελευθέρωσης της εργατικής τάξης.
Πώς θα μπορούσε το κόμμα να αναπτύξει στη μάχη όλη του την αποτελεσματικότητα, αν δεν μπορούσε να δράσει ως ένα οργανωμένο σύνολο, αν ανεχόταν να συνεχίζουν να θεωρούνται ως εποικοδομητικά μέρη του όλου άτομα ή ομάδες τα οποία λειτουργούν ως "δούρειοι ίπποι" μεταφέροντας συνειδητά ή ασυνείδητα την ιδεολογία του εχθρού στο εσωτερικό του κόμματος και λειτουργώντας εξ αντικειμένου διαλυτικά;
Ο ταξικός εχθρός ανεξάρτητα από το ρόλο, τη μορφή ή την ιδιότητα που έχει, αποτελεί ένα σύνολο οργανωμένο. Η διασπορά των δυνάμεων μπροστά του, οδηγεί σε αποτυχία. Η αδυναμία, λοιπόν, της εργατικής τάξης προέρχεται από την επιτυχή,συνήθως, τακτική του ταξικού της εχθρού που είναι γνωστή ως "διαίρει και βασίλευε". Από εδώ προκύπτει η συνεχής ανάγκη για τον αγώνα ενάντια στον καιροσκοπισμό, ο οποίος, με κάθε μορφή του εκφράζει πάντα τη διείσδυση της ιδεολογίας της κυρίαρχης τάξης στις γραμμές της εργατικής τάξης.
Βασικό καθήκον, επομένως, του κόμματος είναι να αγωνίζεται ακαταπόνητα για να συγκροτήσει και να αποκαταστήσει την ενότητα της τάξης. Να μεταμορφώσει αυτήν την ταύτιση, που προκύπτει από τους όρους του παραγωγού της υπεραξίας, και που αποτελεί τη μηχανιστική, την αυτοδύναμη, την αφηρημένη ενότητα της τάξης, σε μια ζωντανή ενότητα και σε συνειδητή και θεληματική ενέργεια, προσανατολισμένη στη μάχη για την συντριβή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.
Μια τέτοια αντίληψη για το κόμμα αποκλείει κάθε δογματισμό. Χαρακτηριστικά, ο Λένιν έγραφε στο βιβλίο του "Τι είναι οι ' φίλοι του λαού' και πώς πολεμούν τους σοσιαλδημοκράτες":
"Δεν μπορεί να υπάρχει δογματισμός εκεί όπου το μοναδικό και υπέρτατο κριτήριο της θεωρίας βρίσκεται μέσα στην αντιστοιχία της με την πραγματική πορεία της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης."
Ο δογματισμός θα καταδίκαζε στην αδυναμία το εργατικό κόμμα: θα το καθιστούσε ανίκανο να καθορίσει τη στρατηγική και την τακτική του με βάση μια συγκεκριμένη ανάλυση της πραγματικότητας της στιγμής. Αυτή η συγκεκριμένη ανάλυση προαπαιτεί τη συμμετοχή όλων, την προσεκτική χρησιμοποίηση της προσωπικής πείρας του καθενός. Το κόμμα αποκτά τότε αυτήν την ανώτερη ιδιότητα γνώσης, που αφομοιώνει τους ιδιαίτερους πειραματισμούς κάθε μέλους του, χάρη στην κοινή σε όλους επιστημονική μέθοδο. Η κριτική κι η αυτοκριτική αποτελούν το νόμο ανάπτυξης αυτής της γνώσης, η οποία αποτελεί την προϋπόθεση της αποτελεσματικής δράσης, δηλαδή της νίκης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου